Met de aanpassingen op deze onderdelen zijn enkele ‘pijnpunten’ verlicht, die na de openstelling van de regeling in beeld kwamen bij de crisisorganisatie. Voor betreffende bedrijven zijn dit zeer belangrijke aanpassingen, die ze kan helpen door de crisis te komen. Gesprekken met het ministerie van LNV en RVO resulteerden in de bijstelling. Gisteren bleek dat Brussel ermee heeft ingestemd. Ondernemers in de sierteelt en onderdelen van de voedingstuinbouw kunnen nog tot en met 18 juni bij ‘het loket van RVO’ hun aanvraag voor een tegemoetkoming indienen. Minister Schouten van LNV maakte de wijzigingen gisteren bekend in een debat met de Tweede Kamer. De aanpassing vereist formele bevestiging met een publicatie in de Staatscourant. Naar verwachting volgt dit snel, waarna de aanpassingen worden doorgevoerd op de site van RVO.

Oproep tot verlenging steunmaatregel

“Verleng de periode waarvoor de extra steunmaatregel voor de tuinbouw van kracht is!” Die oproep deed de crisisorganisatie Coronacrisis Tuinbouw gisteren bij LNV-minister Schouten en de Tweede Kamer. “Ondernemers in de tuinbouw tonen in deze crisistijd een enorme veerkracht. We zien tegelijkertijd dat vele honderden bedrijven een beroep doen op de steunmaatregel. De omzetderving loopt nog op of is in aankomst. Het is absoluut noodzakelijk de steunmaatregel langer beschikbaar te houden om bedrijven en banen te behouden”, zegt Jaap Bond, voorzitter van de Regiegroep van de crisisorganisatie. De steunmaatregel kan veel bedrijven helpen door de crisis te komen. Ondertussen blijven ondernemers met grote schade zitten: ze vallen buiten de criteria van de maatregel of krijgen slechts een deel vergoed.

Minister Schouten gaf in debat met de Tweede Kamer echter aan niet voornemens te zijn de regeling te verlengen. In het debat meldde ze dat tot gisteren voor in totaal een bedrag van 156 miljoen euro aan tegemoetkoming is aangevraagd. Daar komt nog een bedrag bij, nu de regeling een verruiming in de criteria krijgt. Al met al zal sprake zijn van forse onderuitputting van het beschikbare budget van 600 miljoen euro. Schouten legde de Kamerleden uit dat het restant terug gaat naar de staatskas; het is ‘extra geld’ en maakt geen onderdeel uit van haar begroting waarvoor ze een andere bestemming kan zoeken.

De Regiegroep van de crisisorganisatie zal zich nu beraden op de te nemen vervolgstappen. Daarbij betrekt de Regiegroep inbreng vanuit participerende brancheorganisaties ter onderbouwing van de noodzaak voor de verlenging. Hetzelfde geldt voor de uitkomst van de enquête onder ondernemers in de tuinbouw. Met een online vragenformulier ging de crisisorganisatie na welke impact de coronacrisis heeft en in welke mate ondernemers gebruik kunnen maken van de noodmaatregelen die het kabinet beschikbaar stelde. De resultaten worden medio volgende week bekend gemaakt.

Position paper

De crisisorganisatie Coronacrisis Tuinbouw zet de komende maanden in op:

• Het veilig blijven stellen van de gezondheid van de werkenden in de sector en van de financiële positie van de bedrijven
• Het oplossen van resterende knelpunten veroorzaakt door de coronacrisis(maatregelen)
• Het veilig stellen van de ambities van het Nationaal Tuinbouwakkoord waarmee de sector werkt aan een circulaire tuinbouw die energieneutraal is

Die boodschap verwoordt de crisisorganisatie in een position paper. Daarin vraagt de organisatie ook erkenning voor:

• Het eigen initiatief en de inzet van de sector zelf bij de coronacrisis
• De positieve inzet van het ministerie van LNV en de goede samenwerking met de sector
• Het belang van de sector in Nederland, de EU en elders in de wereld (werkgelegenheid, voedselzekerheid en innovatie op duurzaamheid)
• De cruciale functie van de extra steunmaatregel voor behoud van bedrijven en het cluster

Het position paper is op te vragen bij het secretariaat van Greenports Nederland (info@greenports-nederland.nl).

Luchtvrachtcapaciteit nu opschroeven voor behoud handelsrelaties

Het gebrek aan luchtvrachtcapaciteit en hoge tarieven blijft de internationale handel voor de tuinbouw ontwrichten. Het is gewenst de capaciteit snel op te schroeven om wereldwijd handelsrelaties te behouden, bepleit de Taskforce Logistiek van de crisisorganisatie Coronacrisis Tuinbouw. Naar de mening van de Taskforce moet de Nederlandse overheid meer investeren om het proces van internationale handel weer op gang te brengen en stabiel te maken. Het gaat om financiële steun, extra vrachtcapaciteit op belangrijke routes voor de tuinbouw en om extra toegang tot Schiphol voor (vracht)vliegtuigen (meer ‘slots’). De nationale overheid moet een actieve rol spelen bij het weer op gang brengen van het internationale handelsverkeer, bracht de Taskforce naar buiten middels een persbericht.

Uitzondering op kartelverbod

De Europese Commissie biedt de mogelijkheid om in de sierteelt afspraken te maken over de productie(beperking). RVO heeft de ruimte die de EU biedt in het kartelverbod uitgewerkt in een regeling. Partijen die afspraken willen maken, kunnen dit aanmelden bij RVO via het online loket. Nadere informatie hierover is te vinden op de RVO-site.

Deelnemende organisaties

Aan het GP NL overleg Coronacrisis Tuinbouw nemen de volgende organisaties deel: ABN AMRO, Anthos, AVAG, Glastuinbouw Nederland, Greenport Holland, GroentenFruit Huis, Greenports Nederland, KAVB, LTO Nederland, ministerie van EZK & LNV, NFO, Plantum, Rabobank, Royal FloraHolland, Topsector Tuinbouw & Uitgangsmateriaal, VBN en VGB.

De crisisorganisatie Coronacrisis Tuinbouw becijferde voor een periode van drie maanden de schade op 2,2 miljard euro voor de sierteeltketen en 1,2 miljard euro voor de groenten- en fruitketen. Het voortbestaan van duizenden bedrijven en vele tienduizenden banen staan op het spel in met name de sierteelt en bij bedrijven die groenten en fruit leveren aan horeca en cateraars. Aangezien in binnen- en buitenland noodzakelijke coronamaatregelen voor marktontwrichting blijven zorgen, is het prachtig dat het kabinet te hulp schiet en aangeeft dat alle bedrijven die aanspraak maken ook daadwerkelijk steun kunnen ontvangen, meent Bond. Hij is lovend over de inzet van het ministerie van LNV. “Bij alle schade die de crisis teweegbrengt, hebben minister Schouten en haar medewerkers dit voor elkaar gekregen.”

Spilfunctie en nationaal icoon
Bij failleren van veel bedrijven, zou de economische en maatschappelijke impact groot zijn en bij andere bedrijven het voortbestaan onzeker maken. Volgens Bond zorgt de investering van circa 600 miljoen euro voor de tegemoetkoming in een deel van de schade ervoor dat de Topsector haar spilfunctie in de handel en wereldwijde gidsfunctie met investeringen in innovaties en verduurzaming niet verliest. “De sierteelt is een nationaal icoon en derde exportmotor van de BV Nederland. Na de crisis zal de BV Nederland weer geld moeten verdienen om uit de forse recessie te komen. De tuinbouw vervult dan een cruciale rol!”

Sluitstuk
De coronacrisis treft de sierteelt ongemeen hard, omdat op een bijzonder ongelukkig moment alles stilviel. De sector probeert zelf al waar mogelijk kosten te besparen en schade te beperken. Maar de mogelijkheden zijn beperkt, in het cyclische proces met veredeling, vermeerdering, productie en verkoop met levend materiaal. Het kabinet trof al eerder maatregelen en voerde aanpassingen door zodat het ook van toepassing is voor bedrijven in de tuinbouw. Bond was daar vorige week al positief over. “De sectorspecifieke maatregel vormt het sluitstuk. Wij zijn bezig de uitvoering mede voor te bereiden om ervoor te zorgen dat bedrijven snel aanspraak kunnen maken op een tegemoetkoming.”

Sympathie en waardering
Bond waardeert alle acties die er zijn om de verkoop van bloemen en planten een impuls te geven. “We koesteren de sympathie die dit oplevert, heel waardevol. Het zorgt voor voorzichtig herstel van de afzetmarkt en prijsvorming.” De sierteelt omvat 7.500 bedrijven, waar 150.000 mensen werken. Met een productiewaarde van 7,1 miljard euro, een exportwaarde van 9,2 miljard euro en een importwaarde van 2,1 miljard euro draagt de sector positief bij aan de nationale handelsbalans.

Coronacrisis Tuinbouw
Greenports Nederland coördineert en faciliteert voor tuinbouworganisaties de aanpak van de Coronacrisis. Hierbij inventariseren deelnemende organisaties de impact en het schadebeeld in de sector als gevolg van wereldwijde maatregelen om de Coronapandemie in te dammen. Ze werken vervolgens samen aan oplossingen voor collectieve knelpunten.

De organisaties uit de sierteeltketen stuurden gezamenlijk een brief aan minister Schouten van LNV met een oproep voor een Noodfonds. We stevenen af op een, in het meest gunstige geval, schade van 2,2 miljard euro. Lees hier meer over in het persbericht.

Ook in de voedingstuinbouwketen loopt het aantal problemen en ook de schade snel op. Deze bedrijven hebben ook aanvullende maatregelen nodig. Voor deze keten wordt momenteel de laatste hand gelegd aan een Noodfonds en de uitwerking van aanvullende steunmaatregelen.

Welke stappen kunnen er genomen worden?

• Schaderegistratie:Neem vanaf het begin de schade goed op door dit te documenteren. Op de website van Greenports Nederland is een uniform schadeformulier te vinden voor schaderegistratie.
• Proces Borgstellingsfonds:
  De crisisorganisatie deed navraag naar het proces ‘achter’ het Borgstellingsfonds.
  Er is een regeling en aanvraagprocedure voor een noodkrediet/overbruggingsfinanciering voor werkkapitaal. Voor de primaire agrarische sectoren is er het Borgstellingsfonds voor de landbouw (BL-C) en voor bedrijven verderop in de keten is dit de BMKB-C. In alle gevallen is de bank het loket voor de ondernemer.
• Green Lanes:
  De Green Lanes moet het vervoer van essentiële producten en arbeidsmigranten soepel laten verlopen. De crisisorganisatie ontvangt signalen dat er grensproblemen zijn. Dit kan mede komen doordat het EU besluit een advies is, waar niet alle landen hetzelfde mee omgaan.
  De crisisorganisatie speelt de problemen door naar de overheid om zo via diplomatieke wegen de blokkades weg te nemen.
  De verruimde rij- en rusttijdregeling moet eraan bijdragen dat het transport voorspoediger verloopt.
• Cruciale beroepen:
  De crisisorganisatie heeft bij het ministerie van LNV de functies in de tuinbouwketen aangedragen als cruciaal beroep.
• Beschikbaarbeid arbeidskrachten:
  Zowel ondernemers als arbeidsmigranten zitten vol vragen rondom arbeid in Coronatijd.
  De Taskforce Arbeid van de crisisorganisatie werkt nauw samen met de Taskforce Arbeid van LTO bij het inventariseren van de knelpunten en het creëren van oplossingen.
  Vraag en aanbod worden op bijvoorbeeld www.werkenindelandentuinbouw.nl aan elkaar gekoppeld.
• Registratie arbeidsmigranten RNI-kantoren:
  LTO Nederland heeft contact gehad met het ministerie van Binnenlandse Zaken over de registratie van arbeidsmigranten bij de RNI-kantoren. Het ministerie geeft aan dat BSN-uitgifte een vitaal proces is en dat de land- en tuinbouw een vitale sector is waarvoor BSN-nummers moeten kunnen worden uitgegeven (en ook met voorrang/spoed). Als er problemen zijn bij de RNI-kantoren, dan is dat via LTO door te geven. Zij kunnen direct met het ministerie schakelen om met de RNI-kantoren problemen op te lossen. Op de site van de Werkgeverslijn staat meer informatie.
• Platform Zorg om boer en tuinder:
  Platform Zorg om boer en tuinder biedt onder normale omstandigheden een luisterend oor aan ondernemers in de primaire landbouw. Dit platform is nu beschikbaar voor alle ondernemers uit de tuinbouwketen. De vrijwilligers van ZOBT zijn goed bekend met of komen uit de agrarische sector. Ze beschikken over ruime ervaringsdeskundigheid met crisissituaties. Kijk voor meer informatie op de site van Zorg om boer en tuinder.
• Vlog Jaap Bond:
  Jaap Bond, voorzitter Regiegroep coronacrisistuinbouw, vlogt met enige regelmaat over de stand van zaken (inzet en resultaten) rondom de crisisorganisatie.
  De eerste edities zijn hier te vinden:
  • Vlog #1
  • Vlog #2.

Bron: Greenports Nederland.

Bij ondernemers is grote behoefte aan deugdelijke, uniforme en praktische schaderegistratie. Het uniforme formulier registratie schade is zowel voor ondernemers in de teelt als bij de handel geschikt.

Bij het formulier en de handleiding staat een ‘disclaimer’. De schaderegistratie kan plaatsvinden zonder dat er op dit moment aanspraak valt te maken op een tegemoetkoming in die schade. “We zijn bezig met een gedegen onderbouwde oproep aan het kabinet voor zo’n Noodfonds, eerst voor de ondernemers in de sierteeltketen en snel daarna voor de groente- en fruitketen. Er is nog geen enkele toezegging dat zo’n fonds er komt. En of en onder welke voorwaarden er straks aanspraak op is te maken”, legt Jaap Bond, voorzitter Regiegroep Coronacrisis Tuinbouw, uit.

Uniform formulier
Het advies aan ondernemers is om schade vanaf het begin van een crisis goed te documenteren. In eerste instantie geeft dat de ondernemer zelf inzicht in de impact van de crisis. Het kan in een later stadium behulpzaam zijn bij de onderbouwing van een claim, als er een regeling komt die voorziet in een tegemoetkoming in de schade, zoals bijvoorbeeld een noodfonds. Zonder bewijs is zo’n claim kansloos. De Taskforce ontwikkelde het uniforme formulier met handleiding in afstemming met de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland (RVO) en het ministerie van LNV. Er is gebruik gemaakt van kennis en ervaring uit de EHEC-crisis en de Russische boycot. Bond: “We zijn RVO en LNV erkentelijk voor hun medewerking, in het besef dat er nu geen uitgewerkt Noodfonds ligt. Het formulier is afgelopen weekend bij een diverse groep ondernemers getest. Het is met inbreng van vele partijen tot stand gekomen.”

Verspreiding
Formulier en handleiding zijn te downloaden op de website van Greenports Nederland (download hier). Vandaag gaat het via de brancheorganisaties per e-mail naar al hun leden. Ondernemers kunnen bij vragen of opmerkingen over het formulier bij hun eigen organisatie terecht, conform de instructie in de e-mail.

Coronacrisis Tuinbouw
Greenports Nederland coördineert en faciliteert voor tuinbouworganisaties de aanpak van de Coronacrisis. Hierbij inventariseren deelnemende organisaties de impact en het schadebeeld in de sector als gevolg van wereldwijde maatregelen om de Coronapandemie in te dammen. Ze werken vervolgens samen aan oplossingen voor collectieve knelpunten.

Aan het GP NL overleg Coronacrisis Tuinbouw nemen de volgende organisaties deel: Anthos, AVAG, gemeente Westland, Glastuinbouw Nederland, Greenport Holland, GroentenFruit Huis, Greenports Nederland, KAVB, LTO Nederland, ministerie van EZK & LNV, NFO, Plantum, Rabobank, Royal FloraHolland, Topsector Tuinbouw & Uitgangsmateriaal, VBN en VGB

Vraaguitval, logistieke problemen en tekort aan arbeidskrachten verstoren abrupt de cyclus van productie, handel en verkoop van vers product als bloemen, planten, groenten en fruit en zaden en jong plantgoed. De tuinbouw inventariseert welke maatregelen de sector zelf kan nemen om de eerste pijn te verzachten. Daarnaast roept de sector overheid en banken op ervoor te zorgen dat in de kern gezonde bedrijven niet het loodje leggen. Voor de komende twee maanden wordt de schade in de tuinbouw geraamd op circa 5 miljard euro.

Er is direct noodkrediet nodig van banken, om te voorkomen dat op korte termijn tuinbouwbedrijven failliet gaan. Tevens is snel herstel van het logistieke proces nodig, ook om in andere werelddelen de voedselproductie veilig te stellen. De sector werkt zelf aan een ‘arbeidspool’ om te voorkomen dat in Nederland gebrek aan arbeidskrachten bij teelt, oogst en verwerking van tuinbouwproducten de nood nóg groter en langduriger maakt. Voor de middellange termijn zal de sector aanspraak maken op het ‘Noodfonds’ dat minister Hoekstra vorige week aankondigde om de economische crisis het hoofd te bieden. “Er is begrip voor maatregelen die verspreiding van het Coronavirus indammen. Gezondheid heeft de hoogste prioriteit; ons product draagt daar juist aan bij. De productie is echter niet zo maar te stoppen. Kosten zijn gemaakt, inkomsten vallen plots weg. Het is een drama voor de ondernemers”, zegt Jaap Bond, voorzitter van het crisisteam van de tuinbouw dat bij Greenports Nederland is ondergebracht.

Verscyclus
De tuinbouw produceert en levert versproducten. Dit vergt een heel subtiel logistiek proces, dat door de Coronamaatregelen ernstig is verstoord. Versproducten zijn in Nederland nog volop te verkrijgen. Maatregelen die de luchtvaart en andere transport internationaal raken, treffen de Nederlandse tuinbouw hard. Bloemen en planten blijven in grote hoeveelheden onverkocht en worden vernietigd; prijsvorming van de totale productie ligt in de goot. Ook dreigt export van zaden en jong plantgoed te haperen; meer dan 40% van de wereldwijde groenteproductie geschiedt met Nederlandse zaden en kennis. Daarnaast bleek de afgelopen dagen dat personeel afkomstig uit Midden- en Oost-Europa naar hun thuisland terugkeert of niet naar Nederland kan komen. Er dreigt acuut tekort aan arbeidskrachten. De oogst en teelt zijn daarmee in het geding.

Gevarieerde bedrijvigheid
De tuinbouw is een gevarieerde bedrijfstak met deelsectoren die geheel eigen kenmerken hebben. De crisis heeft dan ook een heel diverse uitwerking op de (familie)bedrijven en hun medewerkers. De brancheorganisaties van de tuinbouw brengen de impact van de Coronacrisis momenteel meer in detail in beeld. Vanochtend vond in Zoetermeer een eerste overleg plaats van het crisisteam, dat als inzet heeft de impact van de Coronacrisis te beperken op deze belangrijke pijler van de Nederlandse economie. De sector kent een jaarlijkse productiewaarde van 20 miljard euro, een exportwaarde van 28 miljard euro en er werken zo’n 350.000 mensen.

Te midden van een delegatie Agrarische Jongeren Duin- en Bollenstreek (AJDB) werd afgelopen maandagavond een exploitatieovereenkomst gesloten tussen de Greenport Duin- en Bollenstreek en de Economic Board Duin- en Bollenstreek (EBDB). Deze deal houdt in dat de Businesscase ‘Flower Science Knowledge, Tourism & Brand Strategy’ officieel is gestart en dat de agrarische jongeren hiermee op constructieve ondersteuning kunnen rekenen.

Wethouder Kees van der Zwet (Gemeente Lisse) is voorzitter van de Stichting Greenport Duin- en Bollenstreek: “Ik ben zeer verheugd met dit moment en met de samenwerking die wij met de Economic Board hebben gevonden. Deze deal draagt bij aan het versterken van de economische prestaties van de regio Duin- en Bollenstreek. Onze regio kenmerkt zich door een hoog woon- en leefklimaat met een hoog percentage gezonde en gelukkige inwoners. Belangrijke factor hierin is de openheid van het buitengebied. De aanwezigheid van de agrarische sector waarborgt die openheid. Daarom staat in deze deal de ondersteuning van deze sector, het behouden, versterken en toekomstbestendig maken hiervan, centraal. Met deze middelen stimuleren wij bijvoorbeeld de innovatiekracht en creativiteit van de nieuwe generatie. De jongeren bepalen immers de toekomst . Samen met hen wordt stevig ingezet op onderwerpen als duurzaamheid, onderwijs en toerisme.”

 “Ook wij zijn blij met deze overeenkomst. Het draagt bij aan het behoud en de ontwikkeling van bollenteelt in de Bollenstreek”, zegt Mark Hulsebosch (Firma J.G.J. Hulsebosch), voorzitter van de AJDB. “Twee jaar geleden hebben wij met een aantal jongeren de AJDB opgericht. Inmiddels tellen we 80 leden. Met elkaar bespreken we samenwerkingen, kansen en uiteraard ook de bedreigingen die op ons afkomen. De bollensector staat helaas op een aantal punten onder druk. Zo is er bijvoorbeeld veel onwetendheid over hoe wij ons als sector ontwikkelen. Binnen de AJDB is er een werkgroep actief die zich bezighoudt met de positionering van bollenteelt met onderwerpen als imago, onderwijs en ruimte. Wij willen bijvoorbeeld aan inwoners van de streek laten zien hoe innovatief, duurzaam en belangrijk onze sector is. Doel is een betere uitgangspositie voor de sector, zodat het in de toekomst haalbaar blijft om in deze regio bollen te telen.”

Lars Flinkerbusch, directeur van EBDB: “Het is geweldig om te zien hoe de nieuwe generatie de handschoen oppakt. Met hen gaat de Greenport Duin- en Bollenstreek de samenwerking tussen het onderwijs, onderzoeksinstellingen en het bedrijfsleven verder verbeteren. Concreet gaat deze exploitatieovereenkomst leiden naar een beter functionerend netwerk van jongeren binnen de greenport, tenminste twee nieuwe aansprekende onderzoeksprojecten, (inter)nationale uitstraling van onze greenport en een goede verbinding met toerisme.