GreenportLIVE-circulaire-Duin-en-Bollenstreek-maarten-prins-greenport-1-juni-2023

Biodiversiteit, de bollensector in de praktijk

Eind 2021 zijn kennisvragen opgehaald onder telers en andere ondernemers in de bollensector, waar onderzoekers van Naturalis Biodiversity Center en andere onderzoeksinstellingen mee aan de slag gingen. Het resultaat was een aantal specifieke kennisvragen. Op donderdag 1 juni werden de antwoorden en eindproducten op deze vragen gepresenteerd tijdens het GreenportLIVE evenement. Hierbij werd gekeken naar de uitdagingen die er zijn, waar winst te behalen valt en of er nog meer (specifiek) onderzoek op deze vragen nodig is.

Bodemkwaliteit en bodemleven

De opgehaalde kennisvragen gaan met name over bodemkwaliteit en bodemleven, met vragen als; hoe zet je hoge bodemkwaliteit in geld om? En leidt een betere bodemkwaliteit tot minder ziekteverwekkende organismen? En hoe meet je het bodemleven eigenlijk? Eén ding was duidelijk tijdens het evenement: bodemkwaliteit en bodemleven gaan hand in hand. De antwoorden op de kennisvragen zijn gegoten in overzichtelijke posters en rapporten, die tijdens de avond werden gepresenteerd door de betrokken onderzoekers. Opmerkelijk was hoe de gesprekken die hieruit voortvloeiden gingen over hóe we gezamenlijk verder aan de slag gaan met de opgedane kennis, en niet óf. 

Het is een ‘serious game’

“Biodiversiteit bepaalt de klimaatbestendigheid, en die twee samen bepalen onze toekomst”, zo vertelde wetenschappelijk directeur bij Naturalis en biodiversiteits-expert Koos Biesmeijer. Telers, ondernemers in de bollensector, overheid en omgeving hebben de taak om, ieder op hun eigen manier, daar een steentje aan bij te dragen. 

Om inzicht te krijgen in ieders rol, is als een van de eindproducten een serious game ontwikkeld door Erasmus Universiteit Rotterdam, Centrum voor Milieuwetenschappen Leiden en Naturalis. Tijdens de ‘serious game’, die de afgelopen maanden werd gespeeld met telers, wethouders, beleidsmedewerkers en natuurorganisaties, wordt zichtbaar op welke manier een bijdrage vanuit ieders rol invloed heeft op het gezamenlijk te bereiken resultaat. De game liet iedereen op speelse wijze inzien dat we er met elkaar voor kunnen zorgen dat we biodiversiteit en de leefbaarheid van de bollenstreek behouden, én nog verder kunnen verbeteren. Oftewel: “We winnen met z’n allen óf we verliezen met z’n allen.” 

Belang biodiversiteit en circulariteit

Al met al werd duidelijk hoe biodiversiteit en circulariteit essentieel zijn voor de toekomst van de Bollenstreek. De aanwezigen uitten dat ze vanuit de lopende trajecten, zoals Vitale Teelt en Living Lab B7, met elkaar willen blijven werken aan oplossingen voor een vitale bollensector in de regio. De omgeving en haar bewoners leveren daarin een cruciale bijdrage aan het creëren van die circulaire economie.

Meer informatie en posters

In het project ‘Samen naar een circulaire Bollenstreek’ werken ondernemers, bedrijven, lokale overheden en kennispartijen samen om bij te dragen aan een winstgevende, natuurinclusieve bollenteelt. Benieuwd naar de eindproducten (vier posters en vier rapporten) van dit project? Bekijk ze op www.naturalis.nl/wetenschap/bloeiende-bollenstreek (hier zijn ze ook te downloaden).

nieuwsbrief-greenport-duin-en-bollenstreek

Nieuwsbrief mei 2023

In de nieuwsbrief van april 2023 vind je onder andere:

Daarnaast ook real life vragen van het Rijnlands Lyceum Sassenheim, de lancering van magazine YOUNG. en de uitreiking van de Vier de Lente Award tijdens de Vier de Lente Festival. Lees de volledige nieuwsbrief gemakkelijk online.

Elke maand de nieuwsbrief in je mailbox? Meld je aan door op de homepage het formulier in te vullen.

cao-onderhandelingen-open-teelten-greenport-duin-en-bollenstreek

Bijna €4 miljard aan milieu-investeringen met belastingvoordeel

Het totale investeringsbedrag van ondernemers van ruim € 4 miljard is een stijging van zo’n 15% ten opzichte van 2021. Het totale belastingvoordeel van de MIA\Vamil in 2022 komt naar verwachting uit op € 229 miljoen. Dat is bijna een verdubbeling ten opzichte van 2021. En meer dan het beschikbare MIA\Vamil-budget voor 2022 (€ 169 miljoen). Het meerjarige reservebudget van de MIA vangt deze budgetoverschrijding op.

Hogere gemelde investeringsbedragen

Mogelijke verklaringen voor de groei zijn de gestegen grondstofprijzen voor ondernemers en de toegenomen belangstelling voor verduurzaming door de hoge gasprijzen. Ook zijn de MIA-aftrekpercentages per 2022 verhoogd. Dit zorgt voor meer belastingvoordeel. Mogelijk was dit voor ondernemers extra aantrekkelijk.

De investeringsbedragen per melding zijn in 2022 fors hoger dan in voorgaande jaren. Dit komt onder meer doordat in 2022 de grens van € 25 miljoen voor bepaalde technieken op de Milieulijst is verhoogd: naar € 50 miljoen per bedrijfsmiddel en per belastingplichtige. Op de Milieulijst staan de milieuvriendelijke bedrijfsmiddelen en technieken die belastingvoordeel krijgen. 

Meest geïnvesteerd in gebouwde omgeving

De belangstelling van ondernemers om te investeren in circulaire en duurzame gebouwen en woningen blijft groot. Net als in 2021 is het grootste bedrag geïnvesteerd in de gebouwde omgeving (totaal € 1.671 miljoen). In 2022 stegen de investeringen in duurzaam gerenoveerde gebouwen, duurzame nieuwe gebouwen en circulaire woningen fors met 43%.

De stijging kan onder andere worden verklaard door de inhaalvraag in de bouw na de coronaperiode. Daarnaast spelen de gestegen bouwkosten door hogere grondstofprijzen een rol.

Circulaire economie blijft groeien

Ook investeerden ondernemers meer in de circulaire economie. In de categorie circulaire economie staan in de Milieulijst technieken en bedrijfsmiddelen die gericht zijn op onder meer hergebruik en recyling. Zoals het slimmer maken en slimmer gebruiken van producten en grondstoffen en levensduurverlenging van producten.

In totaal meldden ondernemers in deze categorie een investeringsbedrag van  € 1.142 miljoen. Bijna een derde (€ 71 miljoen) van het totale belastingvoordeel gaat naar die investeringen (2021: € 45 miljoen). Dit is een stijging van bijna 60%.

Zo investeerden ondernemers veel meer in oplossingen voor (chemische) verwerking van afvalstoffen, in apparatuur voor recycling en productieapparatuur waarmee grondstoffen worden bespaard. Ook de investeringen in circulaire woningbouw droegen bij aan de groei.

Veel aanvragen elektrische bestelauto’s

Meer dan de helft van het totaal aantal aanvragen gaat om investeringen in duurzame mobiliteit (verkeer en vervoer). Uitschieter is de elektrische bestelauto: ondernemers deden 2.693 meldingen met een investeringsbedrag van € 220 miljoen.

Het totale investeringsbedrag voor duurzame mobiliteit is € 954 miljoen. Dit is lager dan in 2021. Dat komt vooral doordat elektrische personenauto’s inmiddels zo gangbaar zijn dat deze sinds 2022 geen fiscaal voordeel meer krijgen van de MIA\Vamil.

Duurzame landbouw belangrijk

Ook landbouw blijft met ruim 2.000 aanvragen een belangrijke pijler in de totale milieu-investeringen. Voorbeelden zijn Groen Label Kassen en productiesystemen voor algen, kroos of (zee)wieren. In 2022 meldden ondernemers een totaal investeringsbedrag van € 517 miljoen. Dit is een groei van 25% ten opzichte van 2021.

Aantrekkelijk investeren

De overheid maakt investeringen in innovatieve milieutechnieken aantrekkelijk. Bedrijven kunnen daarom belastingvoordeel krijgen voor investeringen die op de Milieulijst staan. Met de Vamil schrijven ondernemers 75% van een investering op een willekeurig moment af. Door af te schrijven in het jaar waarin dat het beste uitkomt, vermindert de fiscale winst. Met de MIA hebben ondernemers een extra aftrekmogelijkheid van de fiscale winst.

In 2022 waren de aftrekpercentages 45%, 36% of 27%. Als een ondernemer naast de Vamil ook gebruik maakt van de MIA, kan het belastingvoordeel oplopen tot ruim 14% van het investeringsbedrag.

Meer weten?

Op weg naar een vitalere ‘greenport’ en een vitaler landschap

Het doel van de ISG is een gemeenschappelijke inzet voor een optimale ruimtelijke verdeling en het benutten van kansen voor de agrarische bedrijven (bollen- en sierteelt) van de greenport Duin- en Bollenstreek, en het verbeteren van de natuurlijke, landschappelijke en recreatieve kwaliteiten van het gebied. Bureau Wing heeft het eindrapport ‘Vitalere greenport, vitaler landschap’ overhandigd aan wethouder Kees van der Zwet, als bestuurlijk vertegenwoordiger namens de 5 gemeenten.

Belangrijkste conclusies

Uit het onderzoek naar het nut van het gezamenlijke ISG-beleid komen de volgende conclusies naar voren:

  • De ISG werkt goed als instrument voor ruimtelijke vraagstukken. Hierdoor zijn verschillende doelen bereikt, waaronder het voorkomen van verstedelijking en het behoud van 2625 hectare 1e klas bollengrond. Wel is het instrument een beetje gedateerd en is er bij de uitvoering onduidelijkheid over de uitvoering van andere thema’s in de ISG. 
  • Een aanpassing van de ISG is nodig, omdat er nieuwe opgaven zijn en een andere tijdsgeest. Wing adviseert om bij de aanpassingen een breed programma op te stellen met aandacht voor nieuwe thema’s, waaronder doelen van het Nationaal Programma Landelijk Gebied (voor natuur, klimaat, water en stikstof), de energietransitie en woningbouwopgave. Deze thema’s vragen om aandacht naast de opgaven in de huidige ISG. De Greenport Ontwikkelingsmaatschappij (GOM) als intergemeentelijk grondbedrijf werkt goed. Maar voor de financieringsaanpak voor de bouw van greenportwoningen is steeds minder draagvlak, waarbij de rollen tussen GOM en gemeenten niet genoeg duidelijk zijn. Wing adviseert om duidelijke uitleg te geven over de uitvoering en de financieringsaanpak en stelt voor om ook andere financieringsmogelijkheden te onderzoeken.
  • Bij betrokken organisaties en bedrijven bestaat onduidelijkheid over de begrippen openheid en verrommeling van het landschap. Het advies is om deze begrippen en definities samen met belanghebbenden scherper te maken. 

Aanbeveling voor visie op het landschap

Wing doet aanbevelingen om een visie op het landschap voor de bollenstreek op te stellen en hiervoor een gezamenlijke kwaliteitscommissie in te stellen. Het is belangrijk dat de betrokken gemeenten met elkaar in gesprek blijven over onderlinge verschillen in ambities en uitvoering. Goede afspraken over de manier van besturen en het houden van toezicht kunnen hierbij helpen.

Uitgebreide aanpak 

Wing heeft voor de betreffende gemeenten een beleidsevaluatie, landschapsanalyse en financiële analyse uitgevoerd. Om zicht te krijgen in het maatschappelijk en politiek draagvlak voor het ISG-beleid zijn er gesprekken gevoerd en enquêtes uitgezet naar verschillende organisaties, bedrijven, inwoners en raadsleden. Voor organisaties, bedrijven en raadsleden zijn bijeenkomsten gehouden.

bijenlandschap-gratis-advies-biodiversiteit-greenport-duin-en-bollenstreek

GreenportLIVE: beantwoording opgehaalde kennisvragen circulaire Duin- en Bollenstreek

In december 2021 haalden we tijdens een eerder GreenportLIVE evenement kennisvragen op onder telers en andere ondernemers in de bollensector. Dit resulteerde in specifieke kennisvragen waarmee onderzoekers van Naturalis, en andere kennispartijen, aan de slag gingen. Uit dit onderzoek kwamen overzichten, uitdagingen, oorzaken en maatregelen die genomen kunnen worden als het gaat om circulariteit en biodiversiteit in de Bollenstreek. De gemaakte overzichten werden waardevol doordat telers ernaar hebben gekeken.

We starten de avond plenair waarbij het ‘waarom’ van deze onderzoeken en het belang van biodiversiteit (vanuit verschillende invalshoeken) de twee onderwerpen zijn die als eerste voorbij komen. Daarna gaan we met elkaar in gesprek over deze kennisvragen tijdens de parallelsessies. We bekijken en bespreken met elkaar welke uitdagingen er zijn, waar winst te behalen valt, of er nog meer (specifiek) onderzoek op deze vragen nodig is. We nodigen je uit om als teler je expertise in te zetten. Dit is voor de onderzoekers (ook) waardevol.

Programma

19.00-19.30 uur
Inloop

19.30-19.40 uur
Welkom – Maarten Prins (Greenport Duin- en Bollenstreek)

19.40-20.00 uur
Het ‘waarom?’ van deze onderzoeken – Koos Biesmeijer (Naturalis)

20.00-20.20 uur
Belang van biodiversiteit, vanuit verschillende invalshoeken – Panelgesprek tussen Christy van Beek (Bayer Crop Science NL), Bram Mulder (Agrifirm-GMN) en Arjan Hogervorst (teler)

20.20 uur
Instructie parallelsessies

20.20-20.30 uur
Pauze (koffie en naar sessie 1)

20.30-21.00 uur
Parallelsessie 1

21.00-21.30 uur
Parallelsessie 2

Parallelsessies

  • Bodemkwaliteit en opbrengst
    Leidt een betere bodemkwaliteit tot minder ziekteverwekkende organismen? En hoe zet je hoge bodemkwaliteit in geld om? Over de rol van bodemkwaliteit in een weerbare teelt en inzicht in de terugverdientijd van maatregelen om bodemkwaliteit te verhogen. Door Martine Trip en Sjoerd van Vilsteren, Wageningen University & Research.
  • Strokenteelt
    Hoe kun je strokenteelt inzetten bij een duurzame bollenteelt? Over mogelijkheden van een strokenteeltplan in de teelt van bol- en knolgewassen. Door Bart Cuppen, Michael van ‘t Westeinde, Sander Verwaaij, HAS Hogeschool.
  • Bodemleven meten
    Hoe kan bodemkwaliteit gemeten worden? En hoe kan eDNA analyse daarbij ingezet worden? Over het vergroten van inzicht in de bodemkwaliteit en het bodemleven van je perceel. Door Fleur van Duin, Naturalis Biodiversity Center.
  • Serious Game Bollenstreek en duurzaamheid
    Over het onderzoeken van risico’s en duurzaamheid samen met belangstellenden in deze regio in een vrijblijvende spelvorm. Door Wiesje Korf, Hedi Westerduin, Erasmus Universiteit Rotterdam i.s.m. Peter van Bodegom en Qi Chen, Centrum voor Milieuwetenschappen, Universiteit Leiden.
  • Know-how kaart Bollenstreek
    Waar is kennis over verduurzaming in de bollenteelt te vinden, en is deze goed vindbaar voor verschillende betrokkenen in de Duin- en Bollenstreek? Door Wiesje Korf, Hedi Westerduin, Erasmus Universiteit Rotterdam.

21.30 uur
Afsluiting in plenaire zaal

21.45-22.30 uur
Borrel

Aanmelden

Meld je hier aan voor deze editie van GreenportLIVE i.s.m. Naturalis. Geef bij de parallelsessies je eerste drie keuzes op. Op basis van het aantal aanmeldingen per parallelsessie en voorkeuren maken wij de indeling.

Meer informatie

Lees hier meer over ons GreenportLIVE evenement van 16 december 2021 en hier meer over de kennisvragen voor wat meer achtergrondinformatie en duiding. 

Partners-Aardwarmte-Rijnland-16-05-23-greenport

De Duin- en Bollenstreek ziet aardewarmte als kans

In Nederland gaan we van het aardgas af en zo veel mogelijk over op duurzame energie. In de Duin- en Bollenstreek is aardwarmte een duurzaam alternatief om huizen, gebouwen en kassen te verwarmen. Voor de productie van aardwarmte in Noordwijk is een SDE++ subsidie afgegeven. Daarmee is een volgende stap gezet om aardwarmte te kunnen leveren vanaf de winter 2026-2027. Dinsdag 16 mei 2023 kwamen gemeentebestuurders, toekomstige afnemers van aardwarmte, de initiatiefnemers van Aardwarmte Rijnland (Shell, D4 en Firan) en de Greenport Duin- en Bollenstreek samen in Huis ter Duin in Noordwijk. Ze bespraken de kansen van een warmtenet en de mogelijkheden van aardwarmte als duurzame, lokale bron voor verwarming van woonhuizen en bedrijfsgebouwen in de regio.

Een lokale warmtebron uit de bodem

Noordwijk ziet kans in een lokale bron van warmte. Op zo’n twee kilometer diepte zit warm water in de bodem. Het warme water zal door de aardwarmtebron naar boven gepompt en verwarmt water in het warmtenet. Daarna gaat het water afgekoeld terug de bodem in. Hier warmt het opnieuw op. Een onuitputtelijke bron van warmte dus. Bedrijven en bewoners uit nieuwe en bestaande wijken kunnen aansluiten op aardwarmte. “Tuinders zien aardwarmte als kans om niet meer afhankelijk te zijn van duur aardgas. Kassen zijn hiermee klaar voor de toekomst. Aardwarmte is altijd beschikbaar en is duurzaam.” aldus Maarten Prins van Greenport Duin- en Bollenstreek. Dit jaar nog zullen de eerste bedrijven waaronder Royal Flora Holland en tuinders zich aansluiten bij een kopgroep van toekomstige afnemers.

Een stap dichterbij realisatie

In de afgelopen twee jaar heeft Aardwarmte Rijnland stappen gezet om aardwarmte voor de Duin- en Bollenstreek mogelijk te maken. De toekenning van de SDE++ subsidie aan het project door het Ministerie van Economische Zaken en Klimaat geeft het startschot voor de volgende fase naar realisatie. Met de subsidie wordt aardwarmte voor een eerlijke en stabiele prijs voor de hele regio haalbaar. De gemeenten in de Duin- en Bollenstreek besluiten in welke wijken aardwarmte als eerste beschikbaar komt en richten daarvoor een warmtebedrijf op dat verantwoordelijk is voor het aanleggen van een warmtenet. Naast het vergunningenproces zijn dit belangrijke stappen om in 2025 te kunnen starten met de aanleg van de warmtebron en het warmtenet. Vanaf de winter 2026-2027 kunnen bewoners en bedrijven uit de regio overstappen op aardwarmte uit Noordwijk.

Voor grote en kleine warmtegebruikers

Aardwarmte is een kans voor iedereen die zijn of haar huis, gebouw, kas of bedrijf duurzaam wil verwarmen. Door de samenwerking met grote warmte afnemers in de regio komt aardwarmte ook in de naastgelegen woonwijken en voor kleinere bedrijven beschikbaar. Zo kan stap voor stap een warmtenet in de regio worden aangelegd.

Door samenwerking

Provincie Zuid-Holland, regio Holland Rijnland, gemeenten, bedrijven, bewoners en woningbouw in de regio werken nauw samen om het warmtenet te ontwerpen en aan te leggen. De gemeenten hebben hierin een regierol. Tijdens de bijeenkomst in Huis ter Duin gaven bestuurders van de gemeenten Noordwijk, Katwijk, Hillegom, Lisse, Teylingen, Oegstgeest en Leiden samen met o.a. Greenport Duin- en Bollentreek, bedrijven, vertegenwoordigers van VvE’s en woonstichting Stek het startschot voor de volgende fase om aardwarmte in de regio mogelijk te maken. Daarmee maakt de regio zich klaar voor de toekomst. Met warmte van hier.

Meer informatie

Kijk voor meer informatie op https://aardwarmterijnland.nl/.

Uitzending RTV Katwijk

Op dinsdag 23 mei 2023 waren Maarten Prins (programmamanger Greenport) en Theo Voskuylen (Firan, één van de initiatiefnemers van Aardwarmte Rijnland) te gast bij RTV Katwijk. De uitzending beluister je hier.