Altijd al een kijkje willen nemen bij een bloembollenkwekerij, een bollenexportbedrijf of een vasteplantenkwekerij? Of vragen willen stellen aan kwekers over de geheimen van het vak? Dat kan allemaal tijdens de jaarlijkse agrarische open dag Bollenstreek in Bedrijf op zaterdag 13 augustus in Voorhout. Tussen 10.00 en 16.00 uur zetten zes agrarische bedrijven aan de Prinsenweg en omgeving in Voorhout hun deuren open:
1. Kallaland en Agriko, kwekerij van calla’s, Prinsenweg 30, Voorhout
2. Theo van Iterson, bloemenkwekerij, Prinsenweg 28, Voorhout
3. C.C.A. van der Vlugt, bloembollenkwekerij Prinsenweg 22, Voorhout
4. T.J.M. Leenen,bloemen– en bollenkwekerij Prinsenweg 16a, Voorhout
5. Matth. Verdegaal, bloembollenteelt en -handel, Frank van Borselenlaan 4, Voorhout
6. Loonbedrijf Salman, Teylingerlaan 7, Voorhout.
De ondernemers laten de bezoekers kennismaken met de wereld van de tuinbouw in de Bollenstreek envertellen alles wat je wilt weten over de teelt en verwerking van bollen, bloemen en vaste planten.
Ook voor kinderen is er van alles te zien en te doen bij de bedrijven. Er rijdt een treintje langs de drie kilometer lange route, waar je op en af kunt stappen. Op deze manier is de open dag leuk en leerzaam voor jong en oud.
Met &flux sloegen wij de handen ineen om het evenement over waterstof te organiseren. Op locatie van Van der Slot Tulips in Voorhout spraken meerdere aanbieders van waterstofoplossingen over de mogelijkheden en was dit de kans voor de aanwezige ondernemers om in gesprek te gaan met deze aanbieders.
Na opening van Andries Middag (programmamanager Greenport) en dagvoorzitter Petrus Postma (&Flux), schetste Erwin Haveman van LTO Noord een beeld van waterstof als onderdeel van een klimaatneutrale bollenteelt. Verschillende invalshoeken van waterstof werden daarna toegelicht door OG Clean Fuels over waterstoftankstations, E-truck over vrachtwagens, Reedyk over de e-robotiller en andere oplossingen, H2Trac via een filmpje over de waterstof tractor en Essent over warmte en elektra uit waterstof.
Toekomst van en met waterstof
Waterstof is nog zeer beperkt beschikbaar op commerciële schaal, maar de ontwikkelingen gaan wel steeds sneller. Óf en hoe waterstof mogelijk is binnen je bedrijfsvoering is en blijft maatwerk. Waarschijnlijk zal waterstof in de eerste plaats aantrekkelijk zijn als brandstof voor landbouwvoertuigen en vrachtwagens, en later als opslagmedium voor energie en toepassing in het energiesysteem van de sector. Om echt te kunnen meten en ervaren hebben we pilots nodig van ondernemers die willen en kunnen bewegen! Subsidies zijn veelal beschikbaar voor het uitvoeren van dit soort pilots. Kijk eens op: https://www.rvo.nl/onderwerpen/subsidieregelingen-voor-waterstof.
Klimaatneutraal ondernemen
Het tweede gedeelte van de middag stond in het teken van twee break-out sessies:
Windenergie
Dubbel ruimtegebruik.
Windenergie
Als bloembollensector zijn we ons bewust van een opgave, het verduurzamen van onze energievoorziening. Specifiek ook het verduurzamen van de fossiele brandstoffen. Duidelijk is dat daarvoor een mix van duurzame energiebronnen noodzakelijk is. Windenergie is daar een belangrijk onderdeel van, de daken bieden onvoldoende ruimte voor zonnepanelen om de energievraag te dekken. Zonne-energie is niet continu, maar kan wel rekenen op maatschappelijk draagvlak.
Tijdens de sessie gingen de aanwezigen met elkaar in gesprek van uit twee perspectieven:
Voor het gebruik van windmolens in de streek
Tegen het gebruik van windmolens in de streek
De twee groepen moesten elkaar overtuigen van hun belangen en bezwaren als het gaat om windmolens in de streek. Van ‘horizonvervuiling’ tot ‘meer gratis wordt het niet, want het waait altijd. Ook ’s nachts.’ en ‘het maakt herrie’, het kwam allemaal voorbij.
Ondernemers zijn bewust van de (maatschappelijke) gevoeligheden en er moeten goede afwegingen gemaakt worden om slagschaduw, geluidshinder en effecten op biodiversiteit te minimaliseren. Uiteindelijk zullen we zelf de handschoen voor ontwikkeling moeten pakken en zorgen dat naast de lasten ook de lusten in het gebied blijven. En niet wegvloeien uit het gebied met projectontwikkelaars. Een open houding en constructieve dialoog zullen leiden tot een oplossing van geven en nemen.
Dubbel ruimtegebruik
Bij de andere break-out sessie, dubbel ruimtegebruik door Rob de Groot, bespraken de deelnemers de toenemende druk op de grond. Hoe behaal je optimaal rendement? Een tijdelijke opstelling van zonnepanelen, daar wordt aan gewerkt vanuit het project ‘Dubbel duurzaam ruimtegebruik met verplaatsbare PV-veldopstelling bij bollentelers’. Rob besprak samen met Andries met de deelnemers de mogelijkheden en hier kwam sterk naar voren dat iedereen die aanwezig was nut en noodzaak van dubbel ruimtegebruik ziet en de inbreng van omwonenden heel serieus wil nemen.
Opname bekijken
De opname van het plenaire gedeelte van de middag bekijk je hier. De aftermovie vind je hieronder.
Meer dan 40 mensen waren geïnteresseerd in de onderwerpen die door de partnerbedrijven werden gepresenteerd. Zij boden oplossingen voor de implementatie van het gebruik van drones, sensoren en (satelliet)data voor precisielandbouw en bollentelers. Met een divers publiek wat bestond uit startups, gemeente, provincie, dronebedrijven, telers en precisielandbouwondernemers was dit een uniek evenement.
Verbinding maken en kennisdeling stimuleren
Samen met Unmanned Valley en NL Space Campus organiseerden we dit evenement om het ruimtecluster, drone-organisaties en innovatieve bollentelers met elkaar te verbinden. Op deze manier bieden we een platform om technologische ontwikkelingen, innovaties, kennisdeling en netwerken te stimuleren. Met als doel om meer samenwerkingen, innovaties en impactvolle business te creëren.
Diverse bedrijven betraden het podium
We begonnen met presentaties van GreenportDB, TUDelft, NEO, CGI, Agrisim, AirHub en Geronimo.ai en gingen na de pauze verder met een drietal workshops waar de deelnemers in gesprek gingen over de volgende onderwerpen:
workshop 1: AirHub, Neo en Aerialtronics – Samen sterker “Hoe drones een meerwaarde leveren bij teelbegeleiding en gewas- en perceelsmonitoring met hulp van satellietdata.”
workshop 2: CGI en Agrisim – Optimalisatie en verduurzamen “Hoe ruimtevaartdata ingezet kan worden voor het verduurzamen en optimaliseren van uw bedrijfsvoering voor zowel glastuinbouw en open teelt.”
workshop 3: Geronimo.ai, MAVLAB en Drone Flight Company – Transformatie “Hoe kan drone-, remote sensing- en AI informatie in de praktijk toegepast worden?”
Toekomstig gebruik done -en sensortechniek: denk mee!
Tijdens de workshops zijn meerdere notities gemaakt die een praktische pilot zouden kunnen worden. Een evenement waar we concrete pilotprojecten willen bespreken, is in de maak. Als je geïnteresseerd bent in de volledige samenvatting van de discussies, meer wilt weten of wilt meedenken over dit initiatief en toekomstige evenementen, kan je contact opnemen met Andries Middag (andries@greenportdb.nl) of Nils van Vugt (nilsvanvugt@unmannedvalley.nl).
Aftermovie en volledige opname
De aftermovie vind je hieronder en het volledige plenaire gedeelte is terug te kijken via deze link.
Kijk vanavond om 20 uur live mee via deze link en krijg meer te weten over de top vijf innovaties die zijn ingestuurd:
Eval: warmtepomp
Hogervorst: batterij management system
Akerboom: stapelaar
Iso group: plant robot
Agratechniek: warmtepomp
In de video’s vertellen de ontwikkelaars over zichzelf, hun bedrijf en innovatie en natuurlijk over de inzetbaarheid van de innovatie. Wat zijn de voordelen, voor wie is het bedoeld en hoe kijken zij naar de toekomst. Tijdens de uitzending besteden we ook aandacht aan recent afgrond onderzoek door studenten van HAS Den Bosch. Ze hebben kansen voor het versterken van natuur en landschap in de Duin- en Bollenstreek in beeld gebracht.
Een interessante avond die vol zit met noviteiten, zoals we het graag zien! Ga donderdag 20 januari om 20.00 uur met ons online en mis niets van deze ontwikkelingen in de sector!
In de streek wordt een hoop geïnnoveerd. Waar deze innovaties normaliter te zien zijn op de SMTB – en meedingen naar de innovatieprijs – is een aantal te zien op donderdag 20 januari tijdens GreenportLIVE: een innoverende streek en sector, met uitreiking van de Bollenjongens Innovatieprijs. Vanuit het bedrijfspand van Hogervorst – Creating Solutions (winnaar van de Innovatieprijs van 2021) reiken de Bollenjongens de Innovatieprijs van 2022 uit aan het meest innoverende idee.
Tijdens de uitzending is Andries Middag de gespreksleider en schuiven twee Bollenjongens, de winnaar van vorig jaar en gastheer Hogervorst, een student van de HAS uit Den Bosch en de uiteindelijke winnaar van dit jaar aan. Zij gaan in gesprek over en bekijken de innovaties – die gefilmd zijn – die in sector ontwikkeld worden, wat dit voor de sector betekent en waar kansen liggen met deze innovaties. Draagt het bij aan het algemeen goed of is het specifiek, denk hierbij aan milieu, (arbeids)duurzaamheid, kennisoverdracht of samenwerking?
Deelnemers
Met elkaar bekijken we de video’s die gemaakt zijn van de innovaties die – na een selectieronde – in de top vijf staan. De volgende vijf bedrijven en innovaties komen tijdens deze GreenportLIVE voorbij:
Eval: warmtepomp
Hogervorst: batterij management system
Akerboom: stapelaar
ISO group: plant robot
Agratechniek: warmtepomp
In de video’s vertellen de ontwikkelaars over zichzelf, hun bedrijf en innovatie en natuurlijk over de inzetbaarheid van de innovatie. Wat zijn de voordelen, voor wie is het bedoeld en hoe kijken zij naar de toekomst. Tijdens de uitzending besteden we ook aandacht aan recent afgrond onderzoek door studenten van HAS Den Bosch. Ze hebben kansen voor het versterken van natuur en landschap in de Duin- en Bollenstreek in beeld gebracht.
Een interessante avond die vol zit met noviteiten, zoals we het graag zien! Ga donderdag 20 januari om 20.00 uur met ons online en mis niets van deze ontwikkelingen in de sector!
Aanmelden
Kijk donderdag 20 januari live mee via ons YouTube-kanaal. De link komt hier binnenkort online. Als je je aanmeldt, dan sturen wij je de link van te voren toe via de e-mail. Klik hier om je aan te melden.
Als aftrap licht onze programmamanager Andries Middag toe waarom het van belang is om biodiversiteit en circulariteit te herstellen. Verlies van biodiversiteit is een crisis die groter is dan klimaatverandering, economische recessie en corona, omdat het ons ecosysteem beïnvloedt. In Vitale Teelt 2030 is herstel van biodiversiteit één van de negen thema’s, maar in de uitwerking verdient het meer aandacht. Hier liggen kansen om te benutten in de bollensector in zijn algemeenheid.
Daarnaast heeft het bollencomplex in de Duin- en Bollenstreek een bijzondere plek; historisch, kleinschaligheid en tussen de natuur van strand en het Groene Hart. Er zijn veel verschillende zones met eigen natuur in de Duin- en Bollenstreek. Als we deze met elkaar verbinden, versterken we de biodiversiteit overal. Dat die potentie er is, blijkt bijvoorbeeld uit groei van de populatie bollenvogels, in tegenstelling tot de vogelpopulatie landelijk.
Het bollencomplex is meer dan teelt; er zitten ook graslanden tussen, er is veel water, heeft het knollen, zomerbloemen, bomen en vaste planten en dus afwisseling in het landschap.
Tot slot laten wij de wereld kennismaken met de groene sector en onze producten. Aan ons om als regio te laten zien dat wij ook bezig zijn met onze eigen omgeving en bij te dragen aan deze groene omgeving, met aandacht.
Lopende onderzoeken
Momenteel lopen diverse onderzoeken waarbij Koos Biesmeijer, wetenschappelijk directeur van Naturalis, ons meenam langs de projecten ‘Samen naar een circulaire Bollenstreek’ gefinancierd door Accelerating Circular Economy Zuid-Holland (ACCEZ) en ‘Deltaplan Biodiversiteitsherstel’.
Er gebeurt veel, waarbij er veel uitdagingen zijn en nog zullen gaan komen, ook in de manier waarop we deze projecten, samen met elkaar, uitvoeren.
Waarom zijn deze projecten er? De beantwoording daarvan is in drie woorden samen te vatten: Biodiversiteit = klimaat = toekomst. Zonder de biodiversiteit is er geen gezond (leef)klimaat en geen toekomst. Inzetten op biodiversiteit, het kapitaal van de toekomst, is essentieel.
Lineair omzetten naar circulair
Als we aan circulair denken dan gaat het om het landschap, biodiversiteit en de hulpbronnen. Momenteel bouwen we vooral met – en aan – een lineaire economie, wat inhoudt dat we vooral nemen en in niet zo’n positieve zin teruggeven aan de aarde. Lineair omzetten naar een circulaire economie is essentieel en een uitdaging die durf, energie en doorzettingsvermogen vraagt.
Hoe kunnen wij het landschapskapitaal in de Bollenstreek – waarvan elke m2 benut wordt, soms dubbel of zelfs driedubbel – omzetten om economisch te groeien en circulair terug te geven?
Een voorbeeld hiervan is het groeiende aantal bollenvogels, waarbij niet alleen het aantal bollenvogels telt (niet het enige meetbare) maar ook de effort die erin wordt gestoken om de juiste omstandigheden voor deze vogels en alle andere biodiversiteit te creëren. Deze juiste omstandigheden zijn meetbaar met KPI’s (Key Performance Indicators). Ze helpen keuzes te maken waar en hoe we bijdragen aan herstel van biodiversiteit. Het sluit aan bij de 1e voorzet KPI’s bloembollensector.
Samenwerking
Samen kom je verder, weet je meer en kan je meer. Ben je slimmer en werken we stap voor stap aan een circulaire en biodiverse streek, en bollenteelt. Laten we met elkaar de kennis die er is beschikbaar maken en gebruiken. Erasmus Universiteit Rotterdam gaat hiervoor een kenniskaart maken.
Living Lab B7
Wolf Mooij gaf een korte presentatie over ‘Living Lab B7’. Dit project loopt naast de andere projecten en heeft dezelfde stip op de horizon. Living Lab B7 staat voor: Boeren, Bewoners, Beleidsmakers en Bezoekers werken aan een Betere Biodiversiteit in de Bollenstreek.
De Bollenstreek is op te delen in drie categorieën gebieden, die belangrijkste functies voor een gebied bepalen: Profit, People of Planet, soms met overlap in gebruik/functionaliteit. Om duurzaamheid niet uit het oog te verliezen – en te verbeteren – wordt er in twee projecten binnen Living Lab B7 onderzoek gedaan waarbij ondernemers, onderzoekers en studenten van alles uitproberen in het veld. De resultaten hiervan vloeien terug naar de stakeholders. Een voorbeeld van een gebied waar functies samenkomen is het Nationaal Park Hollandse Duinen.
Workshops
Na dit plenaire gedeelte gingen de circa 50 deelnemers (ondernemers, onderzoekers, adviseurs, beleidsmakers, bestuurders, docenten en studenten) uiteen in workshops waarbij het gesprek ging over uitdagingen, oplossingen en kennisvragen.
Tijdens de workshop werden drie onderwerpen behandeld:
Hoge(re) bodemkwaliteit
Nagenoeg residuevrije teelt
Circulaire Bollenstreek
En daarbij werden drie vragen gesteld:
Uitdagingen: tegen welke uitdagingen loop je aan?
Oplossingen: welke oplossingen zijn er al bekend voor die uitdagingen?
Kennisvragen: welke kennis is nodig om de oplossingen toe te kunnen passen?
De belangrijkste vragen vanuit de deelnemers zijn vervolgens eerst per workshop en daarna ook nog plenair op een rijtje gezet. Met de vragen die op deze manier verzameld en gekozen zijn, gaan de onderzoekers samen met vrijwillige deelnemers aan de slag. Dit wordt gedaan met behulp van KICK vouchers: Kennis en Innovatie voor Circulaire Economie en Kringlopen. Begin volgend jaar geven we een update. We gaan nu goed kijken naar de aansluiting op eerdere of nog lopende trajecten en ook de haalbaarheid van de vragen beoordelen.
Conclusie
Diversiteit en circulariteit zijn essentieel voor de toekomst, in de breedste zin van het woord. Aan ons om er voor te zorgen dat we biodiversiteit behouden en verbeteren, en daarbij circulair omgaan met wat we halen en zorgvuldig teruggeven. Door vanuit de lopende trajecten met elkaar te werken aan oplossingen dragen wij bij aan de toekomst van het bollencomplex in de regio, waarbij de omgeving en haar bewoners als belangrijke spelers participeren in de te creëren circulaire economie.
Vragen en meedoen?
We zijn benieuwd naar jouw vragen en tips, en komen ook graag in contact met mensen die willen meedenken over circulariteit en biodiversiteit in de Bollenstreek. Meld je bij onze programmamanager Andries via andries@greenportdb.nl of bij Naturalis via Zina Broeksma, zina.broeksma@naturalis.nl.
Bekijk hier de volledige opname van deze GreenportLIVE bijeenkomst.
