Gewasbeschermingsmiddelen zijn middelen die in de landbouw worden gebruikt om hinderlijke ziektes, plagen of onkruid in gewassen te voorkomen of te bestrijden. Er zijn middelen op basis van chemisch werkzame stoffen en middelen op basis van microbiologisch werkzame stoffen (virussen, bacteriën). Daarnaast valt een selectie van gebruikte middelen (bijvoorbeeld paraffine-olie) onder groene gewasbescherming. In 2020 was het aandeel groene gewasbescherming 25 procent. Het CBS vraagt aan landbouwbedrijven eens in de vier jaar in een enquête hoeveel middelen ze gebruiken per gewas (van in totaal 42 gewassen).

Afname gebruik middelen tegen schimmels en bacteriën

In 2020 werd bijna 2,2 miljoen kilogram gewasbeschermingsmiddelen (uitgedrukt in werkzame stof) ingezet voor de bestrijding van schimmels en bacteriën. Dat is bijna 20 procent minder dan in 2016, maar met bijna 44 procent van het totaal blijft dit de meest gebruikte groep van gewasbeschermingsmiddelen. Voor onkruidbestrijding en loofdoding is ruim 1,2 miljoen kilogram werkzame stof gebruikt, 14 procent minder dan in 2016. Het gebruik van middelen ter bestrijding van insecten en mijten steeg met bijna 12 procent tot ruim 1,3 miljoen kilogram in 2020. Het gebruik van overige middelen, onder meer voor slakkenbestrijding, plantengroeiregulatie en kiemremming, nam met 10 procent af ten opzichte van 2016, tot 0,2 miljoen kilogram. Bij dit soort veranderingen speelt het weer tijdens de teelt een grote rol.2020*2016201201234567Gebruik gewasbeschermingsmiddelen landbouwSchimmels en bacteriënInsecten en mijtenOnkruid en loofdodingOverige middelenx mln kg werkzame stof*voorlopige cijfers2020*
■ Schimmels en bacteriën: 2,19 miljoen kg
■ Insecten en mijten: 1,34 miljoen kg
■ Onkruid en loofdoding: 1,25 miljoen kg
■ Overige middelen: 0,21 miljoen kg
Download CSVToon tabelGebruik gewasbeschermingsmiddelen landbouw

Dalend middelengebruik voor meeste gewassen

Bij twee derde van de 42 onderzochte landbouwgewassen werden in 2020 minder gewasbeschermingsmiddelen gebruikt dan in 2016. Zo werd voor de teelt van leliebollen 601 duizend kilogram gebruikt, tegen 755 duizend kilogram in 2016 (daling van bijna 21 procent). Daarentegen werd bijna 1,1 miljoen kilogram gebruikt in de pootaardappelenteelt, 27 procent meer dan in 2016. In totaal werd 2,2 miljoen kilogram gebruikt voor de bescherming van consumptie-, poot- en zetmeelaardappelen. Dat is bijna 44 procent van alle gewasbeschermingsmiddelen die in 2020 in de landbouw zijn gebruikt.
Zowel bij de teelt van leliebollen als bij pootaardappelen maakt paraffine-olie voor insectenbestrijding een groot deel uit van de gebruikte middelen.

Gebruik gewasbeschermingsmiddelen per hectare daalt

Leliebollen zijn het meest middelenintensieve landbouwgewas: in 2020 werd per hectare met gewasbescherming 114 kilogram aan gewasbeschermingsmiddelen gebruikt, waarvan 83 kilogram paraffine-olie. Dit is een lichte afname ten opzichte van 2016 (125 kilogram per hectare). Bij chrysanten en rozen, geteeld onder glas, werd respectievelijk 52 en 40 kilogram per hectare ingezet. Tulpen (open grond, bollen) en gerbera’s maken de top vijf gewassen met het hoogste gebruik per hectare met gewasbescherming compleet.
Naast bloemen en bloembollen zijn voor de teelt van pootaardappelen, appels en peren relatief veel gewasbeschermingsmiddelen ingezet (tussen 20 en 35 kilogram actieve stof per hectare met gewasbescherming). Bij de overige gewassen is dit gebruik lager dan 15 kilogram per hectare.
Ook per oppervlakte daalde de inzet van deze middelen voor de meeste landbouwgewassen tussen 2016 en 2020. Uitzonderingen waren onder andere pootaardappelen (toename van bijna 20 procent) en narcissen (toename met ruim 21 procent).

Bron: CBS

Met het geld uit het STAP-budget kunnen mensen een opleiding, training of cursus volgen. Met het STAP-budget wil de overheid mensen de mogelijkheid bieden om meer eigen regie te nemen bij het ontwikkelen tijdens hun loopbaan. Werkenden en werkzoekenden hebben zo meer kansen om hun baan te houden of om een nieuwe baan te vinden. Bekijk de meest gestelde vragen over de Subsidieregeling STAP-budget voor meer informatie.

STAP-budget vervangt fiscale aftrek scholingskosten

Het STAP-budget is een subsidieregeling voor scholing en ontwikkeling. Tot 1 januari 2022 is het voor werkenden en werkzoekenden mogelijk om bij de aangifte inkomstenbelasting scholingskosten af te trekken. Daarna zijn deze kosten niet meer aftrekbaar. 

Deze aanpassing is gewenst, omdat juist de mensen die het meeste voordeel hebben van een investering in de eigen loopbaan weinig gebruik maken van deze mogelijkheid. Bijvoorbeeld mensen die om financiële redenen geen (bij)scholing kunnen volgen. 

De overheid wil dat mensen met het STAP-budget zelf kunnen kiezen voor het volgen van een opleiding of cursus. Zodat ook zij zich kunnen ontwikkelen tijdens hun loopbaan en hun positie op de arbeidsmarkt kunnen versterken.

Omscholen en baan houden of wisselen

Mensen die zich laten om- of bijscholen kunnen voorkomen dat ze hun baan verliezen. Ook hebben zij meer kans om een andere baan te vinden. Werk verandert namelijk snel. Steeds meer werk is digitaal. Hierdoor komen er nieuwe banen bij, terwijl andere banen verdwijnen. Ook door de coronacrisis verdwijnen er banen. Terwijl er in de zorg, techniek en het onderwijs juist veel vacatures zijn.

Voor mensen met zware beroepen, bijvoorbeeld in de bouw, kan omscholing helpen om van baan te wisselen. Zo kunnen zij op een gezonde manier de AOW-leeftijd bereiken.

STAP-budget aanvragen bij UWV

Vanaf 1 maart 2022 kunnen werkenden en werkzoekenden via het STAP portaal het STAP-budget aanvragen. Dit kan per persoon 1 keer per jaar. Als de aanvraag is goedgekeurd, wordt het bedrag betaald aan de opleider. De aanvragen worden beheerd en uitgevoerd door het UWV. 

DUO houdt lijst met opleidingen bij

De Dienst Uitvoering Onderwijs (DUO) houdt een register (scholingsregister) bij met opleidingen waarvoor mensen STAP-budget kunnen aanvragen. Een STAP-budget aanvragen kan alleen als de scholingsactiviteiten in het scholingsregister staan. Opleiders kunnen voor meer informatie terecht bij DUO en het scholingsregister: www.stapvooropleiders.nl.

Bron: Rijksoverheid

Het Landbouwportaal Rijnland is officieel geopend! In de Landbouwportaal kunnen boeren en tuinders een gratis coach aanvragen die adviseert over water- en bodemkwaliteit.
Er zijn vier thema’s waarop ondersteuning mogelijk is: erfafspoeling, duurzaam bodembeheer, gewasbeschermingsmiddelen, beheer en inrichting van percelen en oevers.

Bedrijfsbezoek door gratis coach

Pleun van Woerden had zich meteen na de opening van het landbouwportaal aangemeld voor een gratis coachbezoek. Dus ging erfcoach Ad Schouten naar haar toe en stelde als erfcoach verschillende vragen over het bedrijf. En Pleun vertelde hoe hij bepaalde zaken aanpakt als het gaat om erfafspoeling, het schoonmaken van kisten en de afvoer van restgrond. Op deze manier kon Ad goed aansluiten bij de bedrijfsvoering van de ondernemer. En kon hij direct tips geven die eenvoudig en vaak kosteloos uit te voeren zijn. Of adviseren over maatregelen en subsidies.

Portal bekijken en coach aanvragen

Het is gratis om een coach op het bedrijf laten komen voor advies op maat over effectieve maatregelen die bijdragen aan een betere bodem- en waterkwaliteit. Bekijk het landbouwportaal of vraag zelf ook een coach aan: https://lnkd.in/ehNVvm5U.

Subsidie aanvragen

Met het advies van de coach kunt u bij Rijnland subsidie aanvragen voor het nemen van maatregelen om de bodem- en waterkwaliteit op en rondjo uw bedrijf te verbeteren.

Het grote aantal organisaties, provincies, gemeenten en bedrijven dat de brandbrief heeft ondertekend, illustreert de ernst van de situatie waarin ondernemers in de glastuinbouw zich al enkele maanden bevinden. Vanuit Greenport Duin- en Bollenstreek hebben wij de brandbrief van onze collega’s van Glastuinbouw Nederland over de torenhoge energieprijzen ondersteund. Hoewel de problematiek in onze regio minder urgent is, blijft het van groot belang dat de energietransitie die de tuinbouw doormaakt niet nog meer gehinderd wordt.

In de brief aan de ministers Adriaansens van Economische Zaken en Klimaat, Staghouwer van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit en Jetten voor Klimaat en Energie benadrukt het glastuinbouwcollectief dat een van de Nederlandse topsectoren het erg zwaar heeft. Niet alleen voor de korte, maar zeker ook voor de langere termijn verzoekt de glastuinbouw het kabinet om de urgentie te erkennen en actief mee te denken over oplossingen.

Niet van tijdelijke aard

Uit de nu al bekende energieprijzen voor de lange termijn blijkt dat het probleem van de hoge energieprijzen niet van tijdelijke aard is en niet alleen deze winter speelt. “De prijzen vandaag én voor de komende jaren zijn enorm hoog en leiden daarmee tot langdurig hoge productiekosten. Deze hoge kosten zijn, in tegenstelling tot veel andere sectoren, niet door te berekenen in de verkoopprijzen, omdat deze op een Europese- of wereldmarkt worden bepaald”, analyseert Adri Bom-Lemstra.

Liquiditeitsproblemen

Er zijn grote zorgen over het economisch perspectief van de Topsector Tuinbouw & Uitgangsmaterialen. Ondernemers komen in acute liquiditeits- en continuïteitsproblemen. Het betalen van de dagelijkse rekeningen wordt lastig, investeren in een klimaatneutrale productie schier onmogelijk. Dit blijkt zowel uit eigen analyses onder de leden van brancheorganisatie Glastuinbouw Nederland, als uit sectoranalyses van de Rabobank. De vrees is dat zelfs in de kern gezonde bedrijven in hun voortbestaan worden bedreigd.

Duurzame projecten

Niet alleen bedrijven die afhankelijk zijn van aardgas worden geraakt. Ook glastuinbouwbedrijven die reeds hebben geïnvesteerd in duurzame warmte, bijvoorbeeld vanuit geothermie of biomassa, worden getroffen. Dit komt doordat de hoogte van de SDE-subsidie die zij ontvangen in de huidige systematiek is gekoppeld aan de gasprijs. De subsidie voor 2022 droogt met deze gasprijzen op en maakt het draaiende houden van deze projecten financieel onhaalbaar. Duurzame projecten zullen noodgedwongen worden stilgezet.

De sector heeft aangetoond voorop te kunnen en willen lopen in de energietransitie, maar met de huidige omstandigheden zal die transitie ernstig vertragen, of onmogelijk worden. Dat is niet alleen van invloed op de productiebedrijven, maar heeft gevolgen voor de gehele keten.

Ver buiten invloedsfeer

Die boodschap benadrukte Adri Bom-Lemstra vrijdag 21 januari tijdens een actie van de glastuinbouw bij het Binnenhof in Den Haag. Zij overhandigde de brandbrief aan de ministers Staghouwer en Jetten met het dringende verzoek om met spoed met de sector in overleg te treden. “Inzet is primair om te zorgen voor voldoende liquiditeits- en financiële reserves voor bedrijven. Deze uitzonderlijke situatie op de energiemarkt ligt immers ver buiten hun invloedsfeer. Zonder oplossingen voor de kortetermijnproblematiek verdwijnen het langetermijnperspectief, de energietransitie en een fossielvrije glastuinbouw uit beeld. Dat terwijl de tuinbouw juist concreet in het coalitieakkoord is aangewezen als potentiële koploper in energiezuinige en circulaire productie van hoogwaardige glasgroenten, snijbloemen en potplanten.”

Sterk cluster

Ondernemers moeten kunnen rekenen op een robuust pakket aan hulpmiddelen, om te zorgen dat de beoogde energietransitie niet tot stilstand komt. “De glastuinbouw is een belangrijke sector in Nederland; een sterk cluster en een kennissector bij uitstek. Wij kunnen een belangrijke bijdrage leveren aan gezondheid en geluk voor consumenten in Nederland, Europa en ook daarbuiten. Wij zijn blij dat de ministers oog hebben voor ons probleem en vertrouwen erop dat we spoedig met elkaar het gesprek aan kunnen gaan”, zo zei Adri Bom-Lemstra.

Duidelijke noodkreet

In een korte reactie op de boodschap van de glastuinbouw antwoordde minister Jetten dat hij ook als kamerlid al veel mooie glastuinbouwbedrijven heeft bezocht. “Het is een sector met een mooie ambitie op gebied van klimaat. Dat hebben we in ons regeerakkoord ook benoemd.” De minister gaf aan graag met zijn collega’s en met de glastuinbouwsector te kijken naar oplossingen. “Het is een duidelijke noodkreet van de glastuinbouw.” Zijn collega Staghouwer sprak van een erg belangrijk signaal van de sector. “Hier gaan we zeker over in gesprek.” Beide ministers onderkennen het probleem, stellen dat het niet makkelijk is, maar willen zeker zoeken naar oplossingen. “Maar we moeten vooral ook kijken hoe we sneller kunnen verduurzamen”, voegde minister Jetten daar nog aan toe.

Zo brengt ’t toch niks op

De overhandiging van de brief aan beide bewindsvoerders werd opgeluisterd met een optreden van het Westlandse duo Komfort & Joy. Zij zongen ‘Zo brengt ’t toch niks op’, een geactualiseerde versie van het lied ‘Brengt ’t nog wat op’ van de Kromme Jongens. Een band, die in de jaren negentig ‘wereldberoemd’ was in het Westland en omstreken. Hun zelf geschreven liedjes werden gezongen in streekdialect en hadden doorgaans de glastuinbouw als onderwerp.

Met de subsidies ‘Investeren in groen-economisch herstel’ en ‘Samenwerken aan groen-economisch herstel’. kan je je land- of tuinbouwbedrijf voorbereiden op de toekomst. Om gebruik te kunnen maken van deze subsidies dien je wel aan een aantal voorwaarden te voldoen.

Subsidie ‘Investeren in groen-economisch herstel’

Ben je landbouwer en wil je je bedrijf duurzamer maken door bijvoorbeeld een plaatsspecifieke spuitmachine te kopen? Dan kan je via de regeling ‘Investeren in groen-economisch herstel’ subsidie aanvragen.

Investeringsbedrag

Voor de subsidieregeling Investeren in groen-economisch herstel komt een bedrag beschikbaar van ruim 35 miljoen euro. U kunt subsidie ontvangen voor 60 procent van uw investeringsbedrag. Het subsidiebedrag bedraagt minimaal 25.000 euro en maximaal 150.000 euro. Dit betekent dat investeringskosten minimaal 41.667 euro moeten bedragen. Jonge landbouwers kunnen bovenop de 60 procent subsidie nog eens 15 procent extra subsidie krijgen.

Investeringscategorieën

Wil je aanspraak maken op deze subsidie? Dan moet jouw investering onder een van de volgende vijf categorieën vallen:

1. Precisielandbouw en Smart Farming
2. Digitalisering
3. Water (waaronder droogte en verzilting)
4. Duurzame bedrijfsvoering
5. Natuurinclusieve landbouw en kringlooplandbouw

Per categorie is er een lijst bekend gemaakt met investeringen. Wil je weten of jouw investering in aanmerking komt voor de subsidie, bekijk deze lijst dan op de website van de RVO. Kijk voor meer informatie over deze regeling op www.rvo.nl.

Subsidie ‘Samenwerken aan groen-economisch herstel’

Heb je een goed idee voor een toekomstbestendige landbouw en wil je dit samen met anderen uitwerken? Dan kan je ook hiervoor subsidie aanvragen.

Voor deze subsidieregeling is er een vijftal projectcategorieën:

1. Duurzame toegevoegde waardeketen
2. Innovatieve digitalisering
3. Gebiedsgerichte pilots
   1. Duurzaam verdienmodel voor een bepaald gebied
   2. Vastlegging van koolstof in de bodem als verdienmodel in een bepaald gebied
4. Sectorale initiatieven
5. Samenwerking voor maatregelen die de uitstoot van ammoniak beperken

De hoogte van de subsidie is afhankelijk van de subsidiabele kosten, maar minimaal 100.000 euro en maximaal 500.000 euro. Wil je subsidie aanvragen voor gebiedsgerichte pilots dan bedraagt het subsidiebedrag minimaal 300.000 euro en maximaal 2.000.000 euro. Kijk voor meer informatie over dexe regeling op www.rvo.nl.

Aanvragen van subsidies

Deze twee subsidies vraag je aan via mijn.rvo.nl. Let op: om een aanvraag in te dienen heb je minimaal eHerkenning niveau 2+ nodig. Of je hebt een machtiging afgegeven voor RVO-diensten op niveau 2+. Als jonge landbouwer kan je de subsidies aanvragen met je DigiD.