De meeste telers onder glas die zich aan de regels houden bij het toepassen en gebruiken van gewasbeschermingsmiddelen, hebben weinig te vrezen. Zeker als bij hen niet eerder overtredingen zijn geconstateerd. De sector sierteelt onder glas scoort in vergelijking met andere helaas minder goed als het gaat om naleving van de gewasbeschermingsregels. Dit vormt een risico op voor mens, dier en milieu. Daarom gaat de NVWA hier extra op letten vanaf het vierde kwartaal dit jaar.

Gerichte inspecties

Met name telers die in de afgelopen drie jaar een overtreding hebben begaan, kunnen de NVWA opnieuw verwachten. Als alles bij deze gerichte inspecties akkoord is, dan blijft het bezoek zonder gevolgen. Constateert de NVWA-inspecteur echter dat de regels bij het gebruik van gewasbeschermingsmiddelen wederom zijn overtreden, dan ontvangt de teler een boete. Boetebedrag voor niet toegelaten gebruik kan oplopen tot een paar duizend euro. Bovenop de boete kan de NVWA aan een onderneming die de regels overtreedt een last onder dwangsom (LOD) opleggen. Hiermee draagt de teler zelf verantwoordelijkheid voor de gevolgen van het niet-naleven en dit leidt tot een hardere aanpak van serieovertreders in de gewasbescherming.

Last onder dwangsom

Het opleggen van een LOD gebeurt bij een herhaalde overtreding voor gebruik van niet (in de teelt) toegelaten middelen of onjuist gebruik van middelen. De omvang van deze LOD wordt per situatie bepaald. Dit werkt vaak als een ‘extra stok achter de deur’ om de begane overtreding ongedaan te maken of niet meer te begaan. Deze ‘last’ is te zien als een voorwaardelijke boete die het bedrijf boven het hoofd hangt als er in een periode van bijvoorbeeld twee of drie jaar bij inspecties opnieuw overtredingen worden vastgesteld. Worden in deze periode geen overtredingen gesignaleerd, dan komt de LOD te vervallen. Gaat een teler desondanks weer de mist in, dan wordt de dwangsom onherroepelijk en moet worden betaald.

Achtergrond: LOD in kort bestek

Na vaststelling van een (herhaalde) overtreding, krijgt de ondernemer eerst een schriftelijke vooraankondiging. In deze brief staat dat de NVWA overweegt om een last onder dwangsom op te leggen, welke overtreding is begaan en wat te doen om het opleggen van een last onder dwangsom af te wenden. Hierop kan de teler binnen 2 weken zijn zienswijze geven aan de NVWA. Na beoordeling van de reactie, ontvangt de teler van de NVWA een definitieve beschikking over de overtreding(en), last onder dwangsom en termijn. Hiertegen is binnen 6 weken bezwaar aan te tekenen, overigens zonder dat de LOD daarmee wordt opgeschort.

Meer informatie (eerder verschenen NVWA-berichten):

• https://www.nvwa.nl/nieuws-en-media/nieuws/2020/10/23/nvwa-gaat-overtreders-in-sierteelt-harder-aanpakken
• https://www.nvwa.nl/over-de-nvwa/hoe-de-nvwa-werkt/toezicht-maatregelen-en-boetes/last-onder-dwangsom

Bron: Glastuinbouw Nederland en NWWA.

Uitzendkrachten verdienen specifieke aandacht. Door de aard van het werk dat zij verrichten hebben zij vaak te maken met ongevallen, lichamelijke belasting en blootstelling aan stoffen. Daarnaast hebben internationale uitzendkrachten door hun geringe kennis van de Nederlandse taal moeilijker toegang tot belangrijke informatie en ondersteuning gericht op veilig en gezond werken. Dit blijkt onder andere uit de SER-verkenning diversiteit arbeidsrelaties en arbeidsomstandigheden  en adviezen van Arbodeskundigen gericht op arbeidsmigranten. Verder is het door de complexe verantwoordelijkheidsverdeling tussen de inlener, het uitzendbureau en de uitzendkracht niet altijd duidelijk wat de rechten en plichten zijn van partijen als het gaat om de zorg voor veilige en gezonde werkomstandigheden voor uitzendkrachten.

Betere werkomstandigheden

“Vrijwel alle ondernemers vinden goede werkomstandigheden belangrijk en investeren daar dagelijks in”, benadrukt Eric Douma, portefeuillehouder Ondernemerschap en Onderwijs bij LTO Nederland. “Er gaat heel veel goed. Maar er zijn ook nog stappen te zetten. Als ondertekenaars zetten wij ons in voor betere werkomstandigheden voor uitzendkrachten en ondersteunen wij onze achterban hierbij.”

Extra slagkracht

“Met deze intentieverklaring slaan inleners, uitzendkrachten en uitzendbureaus de handen ineen. Daarmee creëren we extra slagkracht” aldus Jurriën Koops, voorzitter Doorzaam en tevens voorzitter van de Algemene Bond Uitzendondernemingen (ABU). “We gaan de kennis van inleners, uitzendkrachten en uitzendbureaus over hun rechten en plichten bevorderen. En hen ondersteunen met advies,  voorlichting en activiteiten.”

“Zo vergroten we voor iedereen de toegang tot instrumenten als de risico-inventarisatie en -evaluatie, de Arbochecklist, de arbocatalogi, en werkinstructies”, vult Leo van Beekum van FNV aan. “Daarnaast vragen wij leiderschap van inleners en uitzendbureaus op het gebied van veilige en gezonde werkomstandigheden. Met gerichte communicatie, wetende dat nog niet iedereen even ver is in de ontwikkeling van goed werkgeverschap”, aldus Adri Bom-Lemstra, voorzitter Glastuinbouw Nederland.

Bedrijven en uitzendorganisaties betrekken

“We gaan er de komende maanden alles aan doen om ervoor te zorgen dat werkgevers en uitzendorganisaties zich aanmelden als ambassadeur en zich ook committeren aan de doelstellingen. vertelt Hans Koehorst, werkgeversvoorzitter van Stigas. “Zo willen we bouwen aan betere arbeidsomstandigheden voor uitzendkrachten op de werkvloer”, zegt Jeroen Brandenburg, werknemersvoorzitter Stigas.

Ontmoeten en inspireren leidt tot samenwerken. Nieuwe ervaringen opdoen, contacten leggen en met afspraken in de agenda weer naar huis. Dat is waar de bijeenkomst ‘Horen, zien en… doen!’ over gaat op woensdag 10 november in Koetshuis Kasteel Keukenhof van 15.00 – 18.00 uur.

De arbeidsmarkt in de Duin- en Bollenstreek roept om meer jongeren die kiezen voor deze regio als hun, toekomstig, werkgebied. Onderwijs en Arbeidsmarkt Duin- en Bollenstreek, kortweg OADB, makelt en matcht partijen zoals scholen, bedrijven en maatschappelijke organisaties om samen te werken aan activiteiten en opleidingsprogramma’s die een bijdrage leveren aan de toename van jonge medewerkers.

Ondernemers en leerkrachten, medewerkers en docenten, onderwijsdirecteuren en organisatiemedewerkers, overheidsmedewerkers en bestuurders ontmoeten elkaar low profile en hands-on.

‘Horen, zien en… doen!’ nemen wij letterlijk: u gaat ook op pad. Naar een inspirerende plek in de regio waar u mogelijkheden verkent voor uzelf, voor en met anderen. ‘Welke ideeën smaken naar meer’, ‘wie en wat  heeft u nodig?’ en ’hoe verder?’ zijn de vragen die we vervolgens gezamenlijk oppakken. Dit leidt tot kansrijke matches om samen contextrijk onderwijs verder vorm te geven.

Geïnspireerd geraakt tom mee te doen? De OADB stuurt je graag de uitnodiging voor aanmelden. Stuurt daarvoor een bericht naar info@oadb.nl.

Op deze bijeenkomst, georganiseerd door Greenport Duin- en Bollenstreek, KAVB, Markglory en Wageningen University & Research (WUR), werden actuele uitkomsten van lopende onderzoeken naar verduurzaming van de hyacintenteelt gepresenteerd en gingen aanwezigen uit alle schakels van de keten van de hyacint met elkaar in gesprek over de stand van zaken van het onderzoek.

Anders telen

Dat onderzoek zet in op het inkorten van de buitenteelt van hyacinten, waardoor de kans op ziektes zoals Pythium en virus flink afneemt. Daarvoor is het nodig om een deel van de teelt onder bedekte omstandigheden uit te voeren. De onderzoekers Wouter Groenink en Natalia Moreno maakten duidelijk dat deels binnen telen van hyacinten kan, bijvoorbeeld met ledverlichting of specifieke temperatuurbehandeling, maar dat er nog wel een aantal vragen zijn die de komende paar jaar beantwoord moeten worden. Ook de hyacintenteeltbedrijven die aan dit onderzoek deelnemen gaven dat deze avond aan. Voor de buitenteelt vindt onderzoek plaats naar het telen los van de ondergrond binnen de PPS Bollencoaster. De eerste resultaten hiervan zien er goed uit, aldus Casper Slootweg van WUR. Meer informatie over deze onderzoeksprojecten is terug te vinden op de website www.vitaleteelt.nl of via de samenvatting van het eerdere event over dit onderwerp.

Eerst resultaten

Er is dus een duurzaam toekomstperspectief, zo gaven alle vijf deelnemers aan tijdens het afsluitende rondetafelgesprek, maar daaraan zijn wel voorwaarden verbonden. De belangrijkste daarvan is tijd. Onderzoek duurt lang voordat ondernemers de nodige stappen kunnen zetten. Zij willen liever niet vooruit lopen op basis van halve conclusies. Ook blijvende beschikbaarheid van gewasbeschermingsmiddelen is een voorwaarde. De aanwezigen denken dat een specialisatie van bedrijven in op- en afkweek van hyacinten en een realistisch beeld is voor de sector, al zal dat niet voor elke ondernemer gelden.

Opname en presentaties

De opname van deze bijeenkomst is terug te kijken via https://youtu.be/nUrpXVXVhVk (deel 1) en https://youtu.be/p7aKHb7h-gI (deel 2 – rondetafelgesprek). Ook zijn de presentaties na te lezen.

• Vitale teelt hyacint – Wouter Groenink (WUR)
• Fundamentele systeemsprong/ fysiologie en verdieping -Natalia Morenopachon (WUR)
• Toekomst Bollencoaster – Casper Slootweg (WUR)

POP3 Vitale teelt hyacint

Dit project wordt uitgevoerd door Markglory (penvoerder), VOF P.C. van Saase & Zn, Kees van Haaster & Zn. B.V., Van Haaster Vijfhuizen, VOF Apeldoorn Bloembollen, VOF Th. A. Pennings en Zn, BQ Support BV, Iribov BV, Alb. Groot BV, KAVB en Wageningen University & Research. Zij doen de financiële ondersteuning vanuit de POP3 regeling van de Provincie Zuid-Holland, het Europese Landbouwfonds voor Plattelandsontwikkeling en van Innovatiefonds Hagelunie.

Hoe circulair is de tuinbouw? Gaat het deze sector lukken om de hele keten van productie, handel tot aan de consument toe ingrijpend te verduurzamen en heeft de coronacrisis dit een extra impuls gegeven? Dat was het thema van het Nationaal Tuinbouwcongres in Baarn. Adri Bom-Lemstra, voorzitter van Greenports Nederland, opende het congres. Zij gaf aan dat de sector veel meer aan de buitenwereld moet vertellen welke mooie, duurzame en gezonde producten deze keten maakt. Daarnaast benadrukte zij dat de tuinbouw nog meer samenwerking moet gaan zoeken met andere sectoren om de transitie te versnellen.

Duurzaam produceren

Daarna was het de beurt aan Volkert Engelsman, CEO Eosta, die een prikkelend betoog hield over duurzaam produceren. In zijn pleidooi ging hij onder andere in op de rol van de supermarkten. “Om duurzaam te kunnen produceren moet je ketentransparantie hebben. Alleen dan kan je met ketenpartners tot afspraken komen over eerlijke prijzen. Want hoe kan een boer groen worden als hij rood staat? Met eerlijke voeding wordt de wereldbevolking gezonder. De sector gaat nooit in één keer helemaal om, dat zullen de koplopers moeten doen. Wij steken hiermee ons nek uit en hopen zo het nieuwe normaal in beweging te zetten.”: aldus Engelsman.

Gideonsbende, sluit aan

Jan Rotmans, hoogleraar transitiekunde, is fan van de Nederlandse tuinbouw vanwege haar innovatieve karakter, echter doet zij bij lange na niet genoeg, de tuinbouw zal radicaal moeten veranderen om in te spelen op de klimaatveranderingen. “Wij hebben nog 10 jaar de tijd om ons echt aan te passen. Met een beetje anders redden we het niet. Wij zijn goed om zaken slim en efficiënter te maken, maar niet zo goed om dingen radicaal anders te gaan doen. Maar daar moeten we nu mee starten om op tijd klaar te zijn. Dit betekent voor de tuinbouw, duurzamer moeten worden en focussen op nieuwe verdienmodellen zoals het exporteren van kennis en innovatie. En zet de ramen en deuren open; ga samenwerken met frisdenkers. Haal mensen van buiten naar binnen. De tuinbouw is veel te intern gericht.” Rotmans riep het publiek op om een gideonsbende te beginnen om zo de transitie teweeg te brengen. Verbinders zijn nodig om het bestaande met het nieuwe te verbinden.

Naast de twee hoofdsprekers konden de aanwezigen deelnemen aan de workshops over biodiversiteit, groene waterstof en talentontwikkeling. Hier werden nieuwe ideeën uitgewisseld en verbindingen gemaakt.

Innovation Prize 2021

Het congres werd afgesloten met de uitreiking van de derde Topsector TU Innovation Prize. De vakjury riep InsectSense uit als winnaar. Thermeleon ging er met de publieksprijs vandoor. Juryvoorzitter Harrij Schmeitz van Topsector Tuinbouw & Uitgangsmaterialen (T&U) was onder de indruk van de inzendingen. “De Nederlandse tuinbouw heeft een flink aantal uitdagingen voor de toekomst om de stap te maken naar klimaatneutrale productie. De innovaties die we hierbij nodig hebben, komen niet alleen voort uit het ‘traditionele’ innovatie ecosysteem van de tuinbouw. Baanbrekende innovaties komen juist ook uit andere sectoren.”

De jury over de winnaar: InsectSense zet het ongelooflijk reukvermogen van echte bijen in voor de vroege detectie van plantenziekten. Deze methode is snel, nauwkeurig, kosteneffectief en niet-invasief en kan helpen om aanzienlijke economische verliezen in de land- en tuinbouwsector te voorkomen. Dit is zo baanbrekend en duurzaam dat wij de doorontwikkeling hiervan graag ondersteunen. Op deze manier maken we gebruik van de kracht van de natuur om optimaal en duurzaam te kunnen telen: the help of nature to improve nature.”

InsectSense ontving een kennisvoucher t.w.v. €25.000,- om samen met Wageningen University & Research, professoren en studenten de oplossing c.q. het concept verder uit te werken en/of knelpunten op te lossen. De winnaar ontvangt ook een StartLife wildcard van Startlife Accelerate en ontvangt een jaar lang persoonlijke begeleiding van een innovatiemakelaar van de Topsector T&U.  

Startup Thermeleon kreeg met een record aantal stemmen de publieksprijs. Deze startup maakt kassen energiezuiniger door de overtollige warmte strategisch te hergebruiken tijdens de dag- en nachtcyclus, waardoor de CO₂-uitstoot en energiekosten voor telers worden verminderd. Thermeleon heeft een geldprijs van € 1.500,- gewonnen en een HortiTech Startup Membership van 6 maanden met toegang tot netwerk, kennis en faciliteiten van innovatieplatform HortiHeroes en World Horti Center.