Daarnaast waren er op veel bedrijven extra activiteiten, zoals: een bijenhouder, de agrarische natuur- en landschapsvereniging, het Hoogheemraadschap van Rijnland, een springkussen en lokale cultuurhistorische verenigingen.
Promotie agrarische bedrijven in de Bollenstreek
Bollenstreek in Bedrijf is het jaarlijkse evenement voor de promotie van agrarische bedrijven in de Bollenstreek. Op de tweede zaterdag van augustus opent een aantal bedrijven hun deuren voor het publiek. Stap in de wereld van de tuinbouw en maak kennis met de ondernemers, de sector en de producten uit de regio! En dat allemaal in elkaars omgeving.
De hele dag konden bezoekers rondkijken bij drie bloembollenbedrijven: P. Pennings, WAM Pennings en C.A. van Paridon, bij de bloemkwekerijen Niels Warmerdam en Peter van den Berg, bij Warmerdam Spoelbedrijf, Geerlings Tuinen en Greenhouse. Met elkaar lieten deze bedrijven een gevarieerd scala van de sierteeltsector in de Bollenstreek zien.
De Herenweg was versierd met vlaggen en bakken gladiolen en ook de bedrijven hadden hun best gedaan zo goed mogelijk voor de dag te komen. Overal stonden gastvrije eigenaren, medewerkers en familieleden klaar met koffie en limonade. Zij vertelden vol trots over hun bedrijf, verzorgden rondleidingen door de schuur en over het veld en beantwoordden alle vragen van bezoekers. Veel bedrijven maakten met fotoseries en presentaties duidelijk welke producten zij leveren, wie hun klanten zijn en hoe zij werken.
Extra activiteiten bij elk bedrijf
Op de meeste locaties was ook een organisatie te gast op het gebied van agrarisch natuurbeheer, waterkwaliteit, landschap en cultuurhistorie van de Bollenstreek. Ook voor kinderen was er van alles te zien en te doen. Ze konden meedoen aan de speurtocht met quiz of zich even uitleven op het springkussen. De meeste bezoekers kwamen op de fiets naar de open dag en genoten van het prachtige zomerweer.
Opening in het teken van belang agrarische bedrijven in de streek
De officiële opening was bij narcissenkwekerij P. Pennings, waar Rik Pennings (eigenaar P. Pennings) alle deelnemers welkom heette. Vervolgens werd de vlag gehesen door vice-voorzitter Nick de Klerk van Bollenstreek in Bedrijf en Hobaho-directeur Theo Aanhane.
De heren wezen in hun toespraken alle drie op het belang van de agrarische bedrijven, die soms al generaties lang bestaan, en die hun passie voor het vak graag overdragen op toekomstige generaties. Voor het draagvlak van de agrarische sector in de Bollenstreek is het belangrijk dat bewoners en bestuurders met eigen ogen kunnen zien en horen wat er in de kwekerijen en op de bedrijven gebeurt. Hoofdsponsor Hobaho maakte bekend dat zij ook de komende drie jaar de open dag mogelijk blijft maken.
Bollenstreek in Bedrijf voorzitter Piet van der Poel kijkt met tevredenheid terug op de open dag. “Het wordt elk jaar drukker bij de open dag en het is elke keer weer een feest om te zien hoe de bedrijven zich presenteren en hoeveel mensen belangstelling hebben voor de tuinbouwsector.”
Initiatiefnemers
Bollenstreek in Bedrijf is een initiatief van de Koninklijke Algemeene Vereeniging voor Bloembollencultuur (KAVB) en de Land- en Tuinbouworganisatie Noord (LTO Noord). De open dag agrarische bedrijven, die dit jaar voor de 31ste keer werd georganiseerd, is bedoeld om bewoners en bezoekers van de Bollenstreek nauwer te betrekken bij de sierteeltsector en daarmee ook de streek.
Eind 2023 zijn de eerste tulpenbollen geplant op het demoveld voor natuurinclusieve bollenteelt in Hillegom. Doel van het demoveld is om natuurinclusieve teeltmethoden die goed zijn voor zowel bollenteelt als biodiversiteit te testen en samen (telers en onderzoekers) te ervaren. Studenten van de HAS green academy worden betrokken bij de experimenten. Dit voorjaar hebben zij met verschillende meetmethoden de insecten op het demoveld gemonitord.
Natuurinclusief vs. extensief
De studenten onderzochten of er verschil in biodiversiteit is tussen de ‘natuurinclusieve’ en de ‘extensieve’ zijde van het demoveld. Op de natuurinclusieve zijde zijn geen chemische gewasbeschermingsmiddelen gebruikt, is houtvezel aangebracht om onkruid te onderdrukken en is compost toegepast. Op de extensieve zijde zijn in beperkte mate herbiciden en insecticiden (tegen bladluis) gebruikt en is stro en mest opgebracht. Op de natuurinclusieve zijde is naast de sloot een akkerrand ingezaaid om natuurlijke plaagbestrijders aan te trekken. Het natuurinclusieve en extensieve deel worden gescheiden door een heg die voedsel en schuilplek voor dieren biedt. De studenten keken ook of de akkerrand en heg daadwerkelijk meer insecten aantrekken.
Monitoring insecten
Van maart tot en met mei zijn elke twee weken met potvallen en plakvallen de aantallen insecten op beide zijden gemeten. Uit de resultaten van de potvallen, waarmee kruipende insecten als springstaarten en loopkevers gevangen worden, bleek dat op de natuurinclusieve zijde grotere aantallen insecten voorkwamen. Springstaarten maakten een groot deel uit van de gevangen insecten, die mogelijk werden aangetrokken door de houtvezellaag. De plakvallen, waarmee vliegende insecten gevangen worden, lieten geen verschil tussen de beide delen zien. Dat kan met de geringe grootte van het veld en de mobiliteit van de insecten te maken hebben.
Bloemenrand en bufferzone: meer insecten
Vooral in de bloemenstrook werden veel insecten aangetroffen, evenals in de potvallen direct naast deze rand. Maar ook naast de rand op de extensieve zijde van het veld zaten meer insecten. In deze rand is geen bloemenrand ingezaaid, maar bestaat de rand uit een grasstrook die als bufferzone dient tussen het veld en de sloot. Dit kan erop wijzen dat de sloot(randen) zelf een belangrijke bron van insecten zijn. In het onderzoek naar het broedsucces en landgebruik van gele kwikstaarten wordt dit verder onderzocht. De heg, die nog in ontwikkeling is, trok geen grotere insectenaantallen aan.
Verdere metingen
Naast insectenmetingen zijn ook vuur, tulpenmozaïekvirus (TBV) en de aanwezigheid van schadelijke aaltjes gemeten. Beide zijden lieten goede resultaten zien: er werd nagenoeg geen vuur aangetroffen en geen aaltjes. Uit bladmonsters bleek dat besmetting met TBV beperkt is gebleven tot maximaal 1,3% aan de extensieve zijde. Aan de natuurinclusieve zijde werd geen TBV gevonden, wat waarschijnlijk een meetfout is om dat bij het planten van de tulpen een besmettingsgraad van 0,6% gemeten werd.
De resultaten bieden perspectief
Ook al lijken de effecten op biodiversiteit nog beperkt, toch is er perspectief voor een natuurinclusieve bollenteelt. Dat er geen aaltjes en vuur is aangetroffen is een goed teken! Daarbij wordt de milieu-impact met deze manier van telen aanzienlijk verminderd. Dit is te zien aan het aantal milieubelastingpunten (MBP), een maat voor de impact op de omgeving van gewasbeschermingsmiddelen. Op zowel de natuurinclusieve als de extensieve zijde van het demoveld is het aantal milieubelastingpunten gedaald met ruim 98% en 77%.
Vervolg onderzoek
Komend teeltseizoen worden de metingen herhaald om het meerjarige effect van natuurinclusieve teeltmaatregelen op zowel biodiversiteit als de kwaliteit van de bollen te bepalen.
Onderzoeksverslag en poster
Het onderzoeksverslag over het eerste teeltseizoen op het Demoveld Bollenstreek is hier te lezen. Het doel van het onderzoek is om concrete maatregelen te ontwikkelen, toe te passen en bij te sturen om de biodiversiteit in de bollenteelt te verbeteren.
Het demoveld is een initiatief van Living Lab B7 (een consortium met o.a. HAS green academy), de Bollenjongens, Agrifirm-GMN en Greenport Duin- en Bollenstreek.
ZLTO-bestuurder Remco Beekers, die blij was met de grote opkomst deze dag, gaf in zijn openingswoord aan het terecht te vinden dat het voorkomen van misstanden steeds hoger op de agenda staat. Zo refereerde hij aan de deelname van ZLTO aan het Brabants Migratie en Informatie Punt (BMIP), dat ernaar streeft om zowel werkgevers als Internationale werknemers op een laagdrempelige manier te informeren over wonen, werken en leven.
Een voorbeeld van hoe het ook kan
Klaar Koenraad, wethouder van de gemeente Roosendaal, roemde de manier waarop HG Eerenburg de huisvesting van internationale medewerkers zelf heeft vormgegeven. ‘Een voorbeeld van hoe het ook kan’, zo gaf ze aan. ‘Ik merk sowieso dat men in de agrarische sector doorgaans zuinig is op haar mensen.’ Koenraad raadde ondernemers aan om de zorg en het welzijn van medewerkers goed te bewaken. ‘Spoor ze aan om zich bijvoorbeeld in te schrijven bij de gemeente, want dan zijn ze verzekerd en kunnen ze ook bij de gewone huisarts terecht. We merken dat de druk op onze huisartsenposten steeds groter wordt.’
Charlotte Huijsmans, eigenaresse van HG Eerenburg, sloot zich hierbij aan. ‘Veel internationale werknemers verzekeren zich niet uit eigen beweging, dus hebben we dit in eigen hand genomen via het zorgcollectief bij LTO.’ Huijsmans vertelde hoe ze zelf twaalf jaar geleden een eigen huisvestingslocatie inrichtte voor haar internationale medewerkers. ‘Deze medewerkers worden steeds schaarser, wij denken dat we onszelf met onze faciliteiten kunnen onderscheiden waardoor we mensen aan ons binden. Dat blijkt ook wel, want er is bij ons nauwelijks verloop van medewerkers.’
Nieuwe huisvesting realiseren is lastig
Tijdens de bijeenkomst werd duidelijk dat het lastig is om nieuwe huisvestiging te realiseren voor medewerkers en dat dit proces jaren in beslag kan nemen. Vanuit gemeenten valt op dat gebied nog wel een efficiencyslag te maken en is het een aandachtspunt om een gelijk speelveld te creëren, bleek uit de discussies. Aan het slot van de ochtend gaf Huijsmans een rondleiding door de woonunits op HG Eerenburg, die haar medewerkers geheel naar eigen wens hebben mogen inrichten.
Een reeks van bijeenkomsten, binnenkort in de Bollenstreek
Annemieke de Man, projectleider huisvestiging internationale medewerkers Greenport Duin- en Bollenstreek: “Dit werkbezoek is de eerste in een reeks die we in 2024 door Nederland organiseren. Over het thema huisvesting internationale medewerkers wordt veel gezegd en geschreven. In de media worden doorgaans alleen de excessen uitgelicht. Dat is natuurlijk terecht maar in de dagelijkse praktijk gaat er veel meer goed dan fout. We vinden het belangrijk om die goede voorbeelden uit te lichten en over te dragen hoe ze tot stand gekomen zijn in de samenwerking tussen gemeenten en marktpartijen. Onze ervaring is dat een werkbezoek zich daar uitstekend voor leent: een huisvestingslocatie bezoeken en met eigen ogen zien hoe dat er uit ziet, spreekt echt tot de verbeelding. Greenport Duin- en Bollenstreek is – als onderdeel van Greenports Nederland – nauw betrokken bij de organisatie van de werkbezoeken. We zijn nu in voorbereiding op een werkbezoek in deze regio, dat medio september plaats gaat vinden. Meer informatie hierover volgt binnenkort.”
Dat leren en werken in het groen een feestje is ervaarden ruim 10 basisschoolklassen uit de Duin- en Bollenstreek tijdens de finale van de Tuinbouw Battle op woensdag 17 april. Zij deden allemaal mee met één van de rondes in de Tuinbouw Battle en maakten daarmee kans op de hoofdprijs. VSO het Duin (klas OB 1) uit Noordwijk ging er met de felbegeerde Tuinbouw Battle Award vandoor én kreeg daarbij ook een volledig verzorgd bezoek aan de Tulip Experience Amsterdam. Basisschool De Avonturier uit Voorhout ging er met de prijs voor de speurtocht vandoor: een bezoek aan de Tulperij. De leerlingen werden als afsluiting getrakteerd op een optreden van BENR.
Samenwerking maakt verbinding
De finale van de Tuinbouw Battle vond – net als vorig jaar – plaats op het Vroegbloeiers podium. Weliswaar niet buiten tussen de tulpen, maar binnen tussen – voornamelijk – hyacinten. De opbouwlocatie van Bloemencorso Bollenstreek was het decor voor de speurtocht vol vragen over de sierteelt, de regio, tulpen en het Bloemencorso Bollenstreek.
Partners
De Tuinbouw Battle wordt in Greenport Duin- en Bollenstreek mede mogelijk gemaakt door: Yuverta mbo, Bosman Van Zaal, Container Centralen, Economic Board Duin- en Bollenstreek, Rabobank, Stimuflori, Greenport Aalsmeer en Greenport Duin- en Bollenstreek.
De leerlingen van VSO Het Duin OB1 kregen de felbegeerde award in handen na hun inzet tijdens de Tuinbouw Battle. De klas won in hun ronde en maakte – mede daardoor – kans op de hoofdprijs. Directeur Rabobank Bollenstreek, Ferry Huurman, klom op het podium om de kinderen hun prijs te overhandigen. Ferry: “Vandaag komen oud en nieuw mooi samen. In het hart van het al meer dan 75 jaar bestaande Bloemencorso Bollenstreek ontvangen we de generatie van de toekomst. Mooi om te zien hoe zij zich hier met een open en nieuwsgierige blik bewegen. Deze generatie hebben we hard nodig om ook op de lange termijn een toekomstbestendige regio te blijven. Als Rabobank vinden we het belangrijk een bijdrage te leveren aan de brede welvaart in de streek. Om die reden zijn we naast sponsor van het Bloemencorso Bollenstreek ook partner van de Tuinbouw Battle en het platform Vier de Lente, die jongeren en bedrijfsleven actief verbinden.”
Winnaar speurtocht
Naast het winnen van de award maakten de ruim 200 leerlingen ook kans op de prijs voor de speurtocht die ze die ochtend deden. Met vragen over de Tuinbouw Battle, de sierteelt en het Bloemencorso Bollenstreek werd de opgedane kennis van de leerlingen getest. Basisschool de Avonturier groep 7 had de meeste vragen goed en gaat met de klas op bezoek bij de Tulperij in Voorhout. Bestuurslid Educatie van Bloemencorso Bollenstreek Marlijn Hoeijmans: “Aan de hand van de speurtocht tijdens de finale van de Tuinbouw Battle, en workshops die later nog gegeven worden, enthousiasmeren we kinderen voor ons Bloemencorso en de sierteelt. De verjonging van ons corso hebben wij in het vizier en met de finale van de Tuinbouw Battle bij onze opbouwlocatie dragen wij bij aan het in stand houden van ons cultureel immaterieel erfgoed. Het was een feest om die kinderen zo enthousiast en boordevol kennis te zien! We hebben echt de lente gevierd!”
Vier de Lente Vroegbloeiers
Vier de Lente Vroegbloeiers is drie jaar geleden opgezet als ‘jonge zusje’ van Bloemencorso Bollenstreek om op een verjongende manier kennis van het bollenvak, sierteelt en de streek over te dragen op de nieuwe generatie! Dit is een belangrijke voorwaarde voor de bijschrijving van het Bloemencorso op de UNESCO Werelderfgoedlijst. De Tuinbouw Battle is een prachtige manier om leerlingen van groep 7/8, de zogenaamde ‘Vroegbloeiers’ te enthousiasmeren.
Leren en werken in het groen
Greenport Duin- en Bollenstreek draagt met de organisatie van de Tuinbouw Battle bij aan de promotie van leren en werken in de sierteelt. Op een speelse manier komen de kinderen in aanraking met de sierteelt en alle aspecten die daar bij horen: verzorging, marketing, verpakking, verkoop, stuksprijs en het maken van een verslag. Als afsluiting wordt de finale van de Tuinbouw Battle georganiseerd.
Meedoen met de Tuinbouw Battle? Geef je op!
Eva van der Kwast (organisator Tuinbouw Battle): “Het project Tuinbouw Battle draait nu een paar jaar en ook in het najaar van 2024 en het voorjaar van 2025 gaat de battle weer van start. Ik nodig alle basisscholen (groep 7/8) uit de regio op om mee te doen! Het project wordt volledig verzorgd en deelname is gratis. Geef je dus op en wie weet sta jij met jouw klas volgend jaar op het podium tijdens de finale.” Aanmelden kan via: eva@greenportdb.nl.
Partners
De Tuinbouw Battle wordt in Greenport Duin- en Bollenstreek mede mogelijk gemaakt door: Yuverta mbo, Bosman Van Zaal, Container Centralen, Economic Board Duin- en Bollenstreek, Rabobank, Stimuflori, Greenport Aalsmeer en Greenport Duin- en Bollenstreek.
