Fundamenteel en praktijkgericht onderzoek is essentieel
Om de bloembollenteelt robuust en “future proof” te maken met minder afhankelijkheid van gewasbeschermingsmiddelen, minder emissie en residu kan een eenrichting systeem tijdens de vermeerdering (“systeemsprong”) een deel van de oplossing zijn. Inmiddels is er 4 jaar onderzoek gedaan naar de mogelijkheden. Het systeem is echter nog niet af. Hiervoor is nog veel kennis en onderzoek vereist en uit de discussie achteraf op de sectoravond, bleek dat een stevige combinatie van fundamenteel en praktijkgericht onderzoek essentieel is. De vraag is of we met de huidige uitdagingen waar de sector voor staat, het budget voor dergelijk onderzoek voldoende beschikbaar is.
Resultaten onderzoek Zantedeschia
Natalia Moreno presenteerde de resultaten van Zantedeschia en tulp uit het 4-jarige onderzoekprogramma PPS Fundamentele Systeemsprong. Zij trok vergelijkingen tussen de beide gewassen. Bij Zantedeschia is het mogelijk om een goed eenrichting teeltsysteem uit te voeren, dit komt met name ook omdat het goed mogelijk is om in dit gewas met schoon virusvrij weefselkweekmateriaal te starten. Ook bleek het mogelijk om de teelt in de kas te versnellen en om een hogere vermeerdering door middel van parteren voor elkaar te krijgen. Dit is noodzakelijk om deze manier van telen economisch rendabel te maken, hoewel het nog niet volledig lukt vanwege de hogere kosten (energie, kas, substraat).
Resultaten onderzoek tulp
Bij het onderzoek in tulp is waardevolle fysiologische kennis verkregen, maar is een eenrichting systeem nog niet mogelijk. De ontwikkeling van weefselkweekmateriaal van tulp gaat steeds beter, maar is nog niet breed beschikbaar voor de sector en ook nog niet gebruikt in het onderzoek. Weefselkweekmateriaal is de methode om met een schone virusvrije stock te kunnen starten. De tweede grote uitdaging in tulp is het verkorten van de rustperiode na iedere teeltcyclus zonder het maximale groeipotentieel in de volgende teeltcyclus te verstoren.
Terugkoppeling vanuit de workshops
Na de presentaties werden vijf discussiegroepen gevormd met telers, adviseurs en onderzoekers. De algemene conclusie uit deze groepen is dat er meer kennis nodig is voor het telen van bloembollen volgens de systeemsprong waarbij gebruik gemaakt wordt vaneen kas met licht en substraat en dat suboptimale maatregelen de fysiologie van de bollen verstoren. Nog lang niet alles is bekend om met name bij tulp te komen tot de systeemsprong. Telers zullen kennis op moeten opdoen en hun bedrijf erop aan moeten passen. Een andere mogelijkheid is dat het telen van uitgangsmateriaal aan gespecialiseerde bedrijven moeten worden overlaten. De aanwezigen zagen in ieder geval wel in dat een systeemsprong een route is die belangrijke problemen in de sector zou kunnen oplossen, net als bij de aardappels. Kortom veel kansen, maar ook nog veel uitdagingen om deze ontwikkeling breed te laten landen in de sector.
Tijdens de presentaties van Natalia en Peter is een volledige opname gemaakt. Daarnaast ook een compacte aftermovie. Je bekijkt de volledige plenaire opname hier.
Tweeëntwintig regio’s ontvangen in totaal € 384,6 miljoen extra van het Rijk. Ze kunnen dat geld gebruiken voor plannen die leven, wonen en werken van inwoners en ondernemers verbeteren. Het kabinet stelt het budget beschikbaar via de zogenoemde Regio Deals en het geld is bedoeld voor plekken die een extra impuls goed kunnen gebruiken. Rijk en regio bouwen zo samen aan bestaanszekerheid, leefbaarheid en gemeenschapszin. Deze voorstellen worden de komende periode uitgewerkt tot volwaardige Regio Deals. Dat gebeurt in overleg met alle betrokken partijen: overheden, ondernemers, maatschappelijke organisaties en kennisinstellingen.
Regio Deal niet toegekend
De veertien gemeenten in de drie greenportregio’s Aalsmeer, Boskoop en Duin- en Bollenstreek hadden ook gezamenlijk een aanvraag ingediend voor een Regio Deal Brede Welvaart. Deze is helaas niet toegekend.
Deze bloeiende sierteeltregio kent kracht, maar ook kwetsbaarheid. Er zijn uitdagingen op het gebied van veiligheid, arbeidsmarkt, waterkwantiteit en waterkwaliteit, bodem, duurzaamheid en circulariteit. En dit staat allemaal niet los van de leefbaarheid van het gebied, de werkgelegenheid en omgevingskwaliteit ofwel, de brede welvaart. De sierteeltregio wilde deze uitdagingen aanpakken en met een Regio Deal de doorbraak maken met een focus op drie pijlers: 1. Een weerbare en vitale regio 2. Een toekomstbestendige arbeidsmarkt 3. Een duurzame en circulaire toekomst. Er was van het Rijk een bijdrage gevraagd van € 20 miljoen aan de opgaven van de Regio Deal.
Programmamanager Greenport Duin- en Bollenstreek Maarten Prins: “We geloven onverkort in de gezamenlijke agenda die in de ingediende Regio Deal staat. Daar gaan we dan ook samen met alle betrokken partijen mee verder in de hoop en verwachting, dat de steun alsnog gaat komen van de (Rijks) overheid.”
Persbericht
Lees hier het volledige persbericht. Ook het Rijk informeert via haar website over de toegekende Regio Deals.
Normaal vliegt ze door de lucht, tijdens FUTURE ging Jalou Langeree de diepte in. Wie ben je nog als je geen topsporter meer bent? Als je niet meer continu de wereld over reist en traint? Voor wie of wat kom jij je bed dan nog uit en wat wil jij dan betekenen? Met haar ervaringen geeft Jalou tips om weer bij jezelf te komen. Jalou: “Wees er op tijd bij. Wandel eens alleen in stilte, ga naar een coach. Dit is niet gek. Je kwetsbaar opstellen is juist een kracht.”
Met haar persoonlijke verhaal kreeg Jalou de zaal muisstil. Haar verhaal maakte indruk. Liefde voor jezelf, voor wat je doet en voor waar je vandaan komt, daar ging het deze editie over. Cheryl (deelneemster): “De talk van Jalou was inspirerend en puur. Ik deel veel raakvlakken. Het was dus ontzettend fijn om hier (h)erkenning te voelen. Iemand die bijna hetzelfde pad heeft bewandeld, is goud waard. Dit was voor mij de eerste keer bij FUTURE Bollenstreek en ik denk niet de laatste. Het was fijn dat het zo laagdrempelig was.”
Derde editie op vrijdag 3 mei. Meld je aan!
De volgende editie vindt plaats op vrijdag 3 mei. Op een locatie waarbij je omringd bent door tulpen, de ideale plek om mooie LinkedIn foto’s te (laten) maken en Bollenstreekgenoten te ontmoeten. Wat kan jij toevoegen aan de omgeving waar jij woont, werkt en leeft? Wie en wat heb je daarvoor nodig? FUTURE Bollenstreek geeft jou daarin het eerste zetje met evenementen voor Bollenstreekgenoten tussen de 18-35 jaar. Als deelnemer van FUTURE Bollenstreek weet je zeker dat je naar huis gaat met nieuwe contacten, inzichten en een glimlach op je gezicht. Meld je aan voor deze editie en ontmoet elkaar tussen de tulpen: www.futurebollenstreek.nl.
Foto’s en aftermovie
Alle foto’s van de tweede editie op vrijdag 9 februari 2024 bekijk je hier.
FUTURE Bollenstreek
Met de FUTURE evenementen wil team FUTURE Bollenstreek jongeren in de Duin- en Bollenstreek connecten. Connecten met elkaar – of je nu zzp’er bent, mensen in dienst hebt, een baan zoekt of juist in loondienst bent – en met de omgeving waar je woont en werkt. De Duin- en Bollenstreek heeft in alles veel te bieden (werk, recreatie en wonen) én de jongeren die daar wonen hebben dat ook. Deze twee werelden met elkaar verbinden, weten wat je kunt halen én brengen, dat is de sleutel tot succes en een stevig fundament voor de FUTURE van de Duin- en Bollenstreek.
Partners FUTURE Bollenstreek
AW Groep, Watertoren Bollenstreek en Greenport Duin- en Bollenstreek zijn initiatiefnemers van FUTURE Bollenstreek. Daar heeft Rabobank zich bij gevoegd als partner. Dat geeft veel vertrouwen aan team FUTURE. Wil je ook partner worden? Laat het ons weten!
De resultaten verschillen per locatie. Op heel wat locaties is er goed ‘gegeten’. Juist daar waar verwacht werd dat de onderbroek goed opgegeten zou worden was dat aanzienlijk minder. Mogelijke verklaring hiervoor is het natte najaar. Reden genoeg om de Onderbroeken Challenge voor de zomer te herhalen!
Avonturiers in actie
Leerlingen van de Avonturier in Voorhout deden ook mee aan de Onderbroeken Challenge. Hun bevindingen werden vastgelegd door BO Omroep.
Meer informatie
Lees hier meer over de Onderbroeken Challenge en hier over de aftrap.
FUTURE Bollenstreek en Rabobank gaan met elkaar voor de FUTURE van onze Bollenstreek! De bank verraste de organisatie met maar liefst twee cheques: één cheque van 1.000 euro vanuit de Ledenraad van de Rabobank in de Bollenstreek. Het andere bedrag van maar liefst 22.500 euro was een donatie vanuit de coöperatieve duurzaamheidsbijdrage. Met deze donatie verbindt Rabobank zich de aankomende drie jaar als partner van FUTURE Bollenstreek. Ferry Huurman, directeur coöperatieve Rabobank: “Vanwege het 125 jarige bestaan van Rabobank konden wij eind vorig jaar een extra bedrag van 125.000 euro investeren in duurzame initiatieven in de regio. Wij hebben gekozen voor initiatieven die een bijdrage leveren aan het versterken van de brede welvaart en economische groei in de streek. Jongeren vervullen een sleutelrol als het gaat om een toekomstbestendige streek. FUTURE Bollenstreek verbindt jong talent onderling, met de streek en de bedrijven die er gevestigd zijn. Als inwoner en werknemer van de toekomst is hun inbreng belangrijk. FUTURE Bollenstreek biedt hen een platform voor ontmoeten, samenwerken, kennisoverdacht, inspiratie en vernieuwing. Dat zijn belangrijke ingrediënten voor groei. Een goede sfeer, een dosis gezelligheid met lekkere muziek en een hapje en drankje mogen daarbij natuurlijk niet ontbreken!”
Brede welvaart voor iedereen
Een prachtige regio is meer dan bloeiende bollenvelden in het voorjaar, ’s zomers stranden vol met badgasten, fietsers en dagjesmensen. Het is de plek waar je fijn woont, werkt en leeft. Met het bos, de duinen en het strand, gave bedrijven met veel mogelijkheden is onze Bollenstreek een broedplek voor talent. Talent op elk gebied, elk niveau en in elke sector.
FUTURE Bollenstreek verbindt jongeren op elk niveau en vanuit elke sector. Ook voor de jongeren die op zoek zijn naar een baan staan de deuren van FUTURE wagenwijd open. Steffanie Wijnhout (FUTURE Bollenstreek): Juist op onze evenementen leer je mensen kennen die je normaal gesproken waarschijnlijk niet zo snel tegenkomt of niet aanspreekt. Met onze ‘question pods’ dagen we iedereen uit het gesprek aan te gaan. Er zijn al heel wat leuke verbindingen gelegd en nummers uitgewisseld! Een inspirerende spreker doet ook veel om het gesprek te openen.”
Je bent je jong en je wilt wat!
Je bent jong en je wilt wat! Je bent jong en woont in de Duin- en Bollenstreek, en daar ben je trots op. Dit zijn twee ingrediënten waaruit FUTURE Bollenstreek haar kracht haalt. Het combineren van de drive en de wil om te slagen (en bij te dragen) in de Duin- en Bollenstreek. Onze prachtige regio. Rabobank staat al jaren midden in de Bollenstreekse samenleving en zet zich o.a. in op thema’s als duurzaam wonen, financieel gezond leven en brede welvaart.
“De bijdrage van Rabobank Bollenstreek is heel welkom”, laat Eva van der Kwast (FUTURE Bollenstreek) weten. “De initiatiefnemers van FUTURE Bollenstreek (Greenport Duin- en Bollenstreek, Watertoren Bollenstreek en AW Groep) staan 100% achter het concept en verzorgen de evenementen met veel plezier. Als een partij als Rabobank er ook geloof in heeft én het nut en de noodzaak ziet, dan geeft ons dat extra motivatie om FUTURE Bollenstreek naar the next level te brengen en zoveel mogelijk jongeren te bereiken.”
Volgende editie FUTURE Bollenstreek
Op vrijdag 9 februari staat de volgende editie van FUTURE Bollenstreek gepland. Niemand minder dan Noordwijkse kitesurfer Jalou Langeree vertelt over haar liefde voor het kiten, de liefde voor de streek en over de liefde voor zichzelf. Deze editie is er één waarbij de rode draad ‘liefde’ is. Aanmelden kan via www.futurebollenstreek.nl en deelname is gratis.
Aafke: „Je kunt als bollenkweker wel graag aan de slag willen met biodiversiteit en natuurinclusief telen, maar dat is een zoektocht waarbij je, door te experimenteren, tot inzichten en ontwikkeling komt. Voor een bedrijf brengt dat behoorlijke risico’s met zich mee, daardoor kan er immers ook een (deel van de) oogst verloren gaan. Zo is het idee van een demoveld ontstaan waarop je op kleine schaal natuurinclusieve teeltmethodes kunt testen, en kunt ervaren waar je dan tegenaan loopt. Wat werkt en wat werkt niet? Het doel is uiteindelijk een natuurinclusieve manier van werken te vinden die, hopelijk, wordt omarmd door de bollensector. Het programma loopt door tot 2026.”
Wat is nu de status?
Nathalie: „Wij werken hierin samen met de Bollenjongens. Zij zijn op zoek gegaan naar een geschikte locatie, en uiteindelijk hebben ze die afgelopen september gevonden aan de Beeklaan in Hillegom. Vlak daarna hebben zij de bollen voor het onderzoek opgeplant. We hebben samen met de Bollenjongens een onderzoeksopzet uitgewerkt. Het veld is in twee onderzoekhelften verdeeld die worden gescheiden door middel van een haag. De ene helft van het veld wordt ingezet voor natuurinclusieve teelt, daarop wordt alleen met natuurlijke middelen gewerkt. De haag kan hierbij ook een rol spelen, die trekt bijvoorbeeld luizen aan. Op de andere helft van het veld wordt extensief geteeld. Er wordt zo duurzaam mogelijk gewerkt, maar als het nodig is, wordt er wel chemie ingezet. Vervolgens willen we kijken wat die verschillende aanpakken opleveren.”
Is er voorafgaand een 0-meting gedaan?
Aafke: „Dat hebben we gedaan, maar dat is best lastig. Een experiment vraagt normaal gesproken om een gecontroleerde omgeving. Bij buitenteelt, in deze omvang, is dat niet haalbaar, omdat daarbij zoveel factoren een rol spelen, zoals het weer en de omstandigheden waaronder wordt gewerkt. Daarom noemen we het ook een demoveld. Het gaat erom dat we ervaring opdoen met de verschillende aanpakken en leren wat er wel en niet werkt. We verwachten dan ook niet dat er één oplossing uit komt. Veel eerder zal het zo zijn dat we een toolbox gaan ontwikkelen met verschillende mogelijkheden om natuurinclusief te werken onder diverse omstandigheden. Een andere aanpak vraagt ook dat je anders gaat denken.”
Hoe zijn de studenten hierbij betrokken?
Nathalie: „De onderzoeken op het veld worden gedaan door drie vierdejaarsstudenten van de opleiding Toegepaste Biologie en van de opleiding Tuin- en Akkerbouw. Zij werken in trajecten van steeds vijf maanden en doen dit onderzoek in het kader van hun afstudeerdopdracht, die om een echte praktijkcasus moet draaien. Zij vormen een projectteam met de projectleider en een inhoudelijk specialist, zodat de kwaliteit van het onderzoek geborgd is. Zij gaan specifiek kijken hoe de biodiversiteit op het demoveld zich ontwikkelt als gevolg van de verschillende aanpakken op de beide helften van het veld.”
In dit project en binnen Living Lab B7 werken jullie samen met veel verschillende partijen en stakeholders. Dat kan soms ingewikkeld zijn omdat er diverse belangen spelen.Hoe verloopt dit?
Nathalie: „Wij zijn aangenaam verrast door de manier waarop de samenwerking verloopt. Greenport Duin- en Bollenstreek ziet de kansen van dit initiatief, is een belangrijke drijvende kracht en zeer verbindend. Zij denken actief mee. Ook het enthousiasme van de Bollenjongens is groot. Zij hebben het allemaal heel druk, maar maken altijd tijd voor dit project. Op het moment dat de bollen moesten worden geplant op het demoveld, had iedereen het op zijn eigen bedrijf hartstikke druk, maar ze stonden er toch maar mooi allemaal, op een zaterdag in december. Zij willen heel graag dat dit project iets gaat opleveren.”
Wat valt jullie verder op in de samenwerking met de Bollenjongens?
Aafke: „We zijn erg onder de indruk van de kennis en kunde die bij deze jongens aanwezig is. Je kunt echt merken dat het vak ze met de paplepel is ingegoten. Ze laten ondernemerschap zien en het zijn echte aanpakkers. Moet er iets gebeuren? Dan regelen ze het gewoon. We hebben ook interessante gesprekken met elkaar. Mooi om met elkaar vanuit de verschillende perspectieven naar deze ontwikkelingen te kijken.”
Het demoveld ligt aan de Beeklaan in Hillegom. Daar heb jeook te maken met omwonenden. Hoe gaan jullie daarmeeom?
Aafke: „Wij beschouwen het als een mooie kans dat we met omwonenden te maken hebben. Dan kunnen we ook met hen het gesprek aan. Burgers maken immers deel uit van de B7 van Living Lab, waar dit project onderdeel van uitmaakt. Als ’boer’ ben je onderdeel van de maatschappij, en leefbaarheid is een belangrijk thema, dus we gaan ook de omgeving hierin meenemen en omwonenden vertellen wat we aan het doen zijn. In het voorjaar gaan we ze misschien uitnodigen op het veld om ze te vertellen wat we aan het doen zijn. Dan kunnen we laten zien wat de verschillen in aanpak zijn en hoe we te werk gaan. De uitdaging is om als bollenkweker je werk zo te doen dat ook bewoners blij zijn om onderdeel uit te maken van deze streek.”
Hebben jullie een target gesteld voor de komende periode?Wat moet er wanneer bereikt zijn?
Aafke: „Het is niet zo dat ons voor ogen staat dat over een x-aantal jaren een x-aantal bollen op een natuurvriendelijke manier moet worden geteeld. Centraal staat dat we vooruit moeten, en dat de biodiversiteit een impuls moet krijgen. Overigens doet het NIOO onderzoek naar de biodiversiteit in de streek, dus dat wordt ook in kaart gebracht. Hoe de weg vooruit eruitziet, weten we niet precies, daarbij spelen allerlei invloeden en factoren een rol. Waar het vooral om gaat, is dat we keuzemogelijkheden creëren voor bollentelers die hen helpen een natuurvriendelijke teelt te realiseren. Dat we met verschillende partijen binnen deze samenwerking in gesprek zijn, die allemaal een ander stuk kennis en kunde vertegenwoordigen, is een groot voordeel. We leren van elkaar en vullen elkaar aan. Natuurlijk willen we wel resultaten bereiken, maar die zijn niet zomaar in een target te vangen.”
Wat is het belang van de HAS om aan dit project mee te doen?
Nathalie: „Dit project snijdt een super maatschappelijk relevant vraagstuk aan, namelijk dat van de biodiversiteit. Voor studenten is het ongelooflijk interessant om hierbij betrokken te zijn. Daarbij is het vrij uniek dat het hbo wordt betrokken bij een dergelijk onderzoek. Vanuit de HAS willen wij bijdragen aan verduurzaming en leren van de samenwerking met andere partijen, zoals een wetenschappelijk instituut als het NIOO, en de kwekers uit de praktijk. In dit geval is ons uitgangspunt dat wij bollenkwekers willen helpen om alternatieven te vinden, die bijdragen aan de biodiversiteit. Voordat de sector besluit dat ’het niet anders kan’, willen we allerlei mogelijkheden hebben onderzocht. Samen met het bollenvak. Het mooie is dat het bollenvak daarvoor openstaat. Ook de Bollenjongens sluiten hun ogen er niet voor dat de wereld verandert en dat er grote uitdagingen liggen. Als we die samen aangaan en onze kennis en kunde bundelen, kunnen we meer bereiken.”
Lectoraat Verdienvermogen voor Natuurinclusieve Landbouw
Het lectoraat Verdienvermogen voor Natuurinclusieve Landbouw houdt zich bezig met de vraag hoe er in de driehoek: boeren, overheid en maatschappij, nieuwe kansen kunnen ontstaan voor natuurinclusieve ondernemers in de landbouw. Het lectoraat onderzoekt bovendien hoe er voor boeren die met natuurinclusieve landbouw aan de slag willen een verdienmodel kan ontstaan dat voldoende verdienvermogen oplevert.
Bron: Greenity Tekst: Monique Ooms en beeld: Jeanett Hooftman
