De Nederlandse tuinbouw heeft een aantal uitdagingen voor haar eigen toekomst als het gaat om innovatie. Echter ze is ook een belangrijk onderdeel voor een gezonde toekomst. Of het nu gaat om gezonder eten of een gezondere leefomgeving. Beiden leiden tot meer gezondheid en zijn essentieel voor de toekomst. In deze editie van de Innovation Prize staat dan ook de bijdrage, in welke vorm dan ook, aan gezondheid centraal:

• Nieuwe tuinbouwproducten (plantsoorten, rassen, teelwijzen, etc.) die een toevoeging zijn als het gaat om gezondheid.
• Methodes en Technologieën om “gezondheid” te destilleren uit planten en ze zo te komen tot de groene apotheek.
• Oplossingen en concepten om mensen te stimuleren naar meer plantaardige consumptie.
• Oplossingen en concepten om mensen te activeren om meer planten in te zetten voor een leefbaardere woon- en werkomgeving.
• Innovaties die extra waarde creëren gekoppeld aan gezondheid en leefbaarheid in de keten van planten (bollen, bomen, bloemen, planten, groenten of fruit).
• Groen in stad & woonkamer voor zuurstof & well-being.

Voor een antwoord op deze uitdagingen is het essentieel dat de tuinbouw als leverancier van de “plant” samen gaat werken met andere sectoren zoals zorg-, voeding-, landschapsinrichting-, hightech- etc. (cross-sectorale innovaties). Meer informatie over Startup Innovation Prize

Nieuw in 2023: niet alleen start-ups maar ook TUx pitches

De IMPACT&U Innovation Prize is gebruikelijk voor startup bedrijven. Echter we zoeken naar nieuwe ideeën. Ook ideeën die nog “in het hoofd zitten”. Daarom kun je dit jaar ook meedoen met jouw idee in de Tuinbouw TUx. Pitch jouw idee en vindt een bedrijf voor jouw idee.

Bron: Impact2025

Als derde generatie bloembollentelers runt Dirk samen met zijn broer Jaco het familiebedrijf W.F. Leenen & Zn. De in Voorhout gevestigde onderneming is gespecialiseerd in de teelt, vermeerdering, veredeling en broeierij van narcissen en sonatini’s (buiten-amarylissen), op een areaal van respectievelijk 60 en 3 hectare. Een deel van de productie is bestemd voor de export naar het zuidelijk halfrond, vooral naar Australië en Chili.

Wijzer van

Als bestuurslid van de KAVB-kring Duin- en Bollenstreek had Dirk als eens over Landbouwportaal Rijnland gehoord, maar van aanmelding was het nog niet gekomen. Het laatste zetje om dat tóch te doen werd gegeven tijdens een infoavond waarbij inschrijfformulieren werden uitgereikt. Dirk: ‘Dat was het moment waarop ik dacht: waarom ook niet, je wordt er altijd wijzer van.’

Volautomatisch

Na de aanmelding werd een afspraak met een coach ingepland. Terugblikkend constateert Dirk dat het coachbezoek absoluut meerwaarde heeft gehad. ‘Vanuit het advies dat de coach heeft uitgebracht hebben we nu plannen om een nieuw doserings- en reinigingssysteem voor gewasbeschermingsmiddelen aan te schaffen. Op dit moment werken we met plastic vaten, waar we de middelen uit aftappen en met een maatbeker de hoeveelheid bepalen. Bij het nieuwe systeem gebeurt de dosering volautomatisch. En de reiniging van de fusten ook. Dat heeft een aantal voordelen: gemak, minder risico om zelf met de middelen in aanraking te komen én schone fusten, die daarmee sneller te recyclen zijn. Het mooie is: we kunnen via Landbouwportaal Rijnland een subsidie voor dat systeem aanvragen.’

Op de wind

Ook een andere tip van de coach wordt ter harte genomen. Dirk: ‘Aan het eind van het seizoen houd je altijd restvloeistoffen over. Die zijn met een fytobak af te breken. Een tijdrovend en vrij bewerkelijk proces. De coach adviseerde ons om de fytobak-installatie droog en op de wind te zetten, waardoor de vloeistoffen sneller indrogen.’

Tip van Dirk

Dirk besluit zijn verhaal met een eigen advies aan collega-ondernemers: ‘Voor iedereen geldt dat je niet overal voldoende van op de hoogte kunt zijn. Vraag dat vrijblijvende coachbezoek dus aan, het kan je veel opleveren.’

Bron: Landbouwportaal Rijnland

Cebeco Agro genereert en bundelt kennis van gewasbeschermingsmiddelen, basisstoffen, biostimulanten en specialty meststoffen en maakt een eerste selectie van producten. Jan Ties Malda maakt deel uit van dit team en richt zich op met name biostimulanten en meststoffen. Hij vertelt er in onderstaand artikel, dat mede tot stand is gekomen met medewerking van Arjo van den Berg (teeltspecialist Agrifirm-GMN), meer over.

Jan Ties Malda werkt sinds acht jaar voor Cebeco Agro, een volle dochter van Agrifirm. Hij vertelt: “Ons werk is een belangrijke schakel tussen fabrikanten van gewasbeschermingsmiddelen, meststoffen en biostimulanten en de dagelijkse praktijk in het veld. Heel eenvoudig gezegd: wij selecteren de producten met de meeste potentie en sturen waar mogelijk producenten aan om middelen te verbeteren. Dat doen we natuurlijk op basis van vragen en wensen vanuit de praktijk. Mijn expertise ligt op het terrein van meststoffen en biostimulanten.

Van meststoffen tot biostimulanten

“Toen ik begon, was onze focus vooral gericht op het effectiever inzetten van meststoffen. Met de inzet van coatings bijvoorbeeld, konden we beter sturen op de plantbehoefte. Je wilt immers dat de meststof op het juiste moment beschikbaar komt voor de plant. Daarin zijn we nu behoorlijk succesvol. Een tweede focus kwam toen mancozeb verdween. Dit multifunctionele middel presteerde als fungicide, bladvoeding (mangaan en zink) en biostimulant. We hebben nu meerdere ‘vervangers’ beschikbaar. Uiteindelijk is ons streven om voor bladvoeding één universeel product te vinden. Met gebruiksgemak voor de teler.”

Zes thema’s als kompas

Er zijn misschien wel duizend verschillende biostimulanten beschikbaar. En natuurlijk beloven de meeste producenten gouden bergen. Om gericht op zoek te kunnen gaan naar de meest geschikte middelen, wordt gewerkt vanuit zes relevante thema’s:

• Bodemweerbaarheid
• Beworteling/zetting
• Temperatuur- en droogtestress
• Plantweerbaarheid
• Bewaarkwaliteit
• Nutriënten-efficiëntie

Die laatste, ‘nutriënten-efficiëntie’, is overigens nieuw. Het is een actueel thema dat de komende jaren ongetwijfeld aan belang gaat winnen.

Van fabrikant naar teler: een lange weg

Cebeco Agro en Agrifirm-GMN zijn altijd op zoek naar de beste producten. Dat begint bij gesprekken met adviseurs die de praktijk het allerbeste kennen. Waar liggen hun vragen, wensen en behoeftes? Die informatie is essentieel om onderzoek op te starten naar wat de markt biedt. Op basis van theoretisch onderzoek, worden vervolgens de meest kansrijke producten geselecteerd. “Maar dan begint het pas”, vervolgt Jan Ties. “We willen natuurlijk weten wat de beschikbare producten doen in de bollenteelt. In dat traject is het Expertisecentrum Bloembollenteelt onmisbaar. Zij gaan ermee aan de slag in hun proeven. Een flink deel van de producten valt hier alsnog af. De middelen die deze fase wel doorkomen, worden vervolgens eerst kleinschalig in de praktijk getest. Pas als hier goede resultaten worden behaald, volgen er bredere adviezen. Duidelijk mag zijn dat dit lange trajecten zijn. Maar uiteindelijk betekent dit wel veel meer zekerheid voor de teler.”

De meest succesvolle biostimulanten

Het onderzoek van de afgelopen jaren heeft inmiddels geleid tot een aantal innovatieve producten. In de jongste ‘Bol&Teelt‘, het magazine voor leden van de coöperatie Agrifirm-GMN, zet Jan de meest kansrijke danwel succesvolle producten op een rij.

Bron: BP Nieuws

Connected Transport is een initiatief vanuit het Rijk, provincies, metropool- en vervoerregio’s en bedrijven. Het samenwerkingsverband gebruikt de kansen die digitalisering biedt om logistiek duurzamer, veiliger en efficiënter te maken. Royal FloraHolland levert hieraan een actieve bijdrage, zodat we onze locaties bereikbaar houden en transport duurzamer maken.

De voordelen van Connected Transport zijn breed: minder brandstofverbruik, tijdsbesparing, lagere kosten, minder CO2- en stikstofuitstoot, een betere doorstroming van het verkeer én een verhoogde verkeersveiligheid. Juist voor de sierteeltsector is het initiatief aantrekkelijk, stelt Robbert Janssen, als technisch projectleider verbonden aan het Ministerie van Infrastructuur en Waterstaat.

Bij Connected Transport, ook wel Connected Rijden genoemd, worden belangrijke routes voor het vrachtverkeer ingericht met slimme verkeerslichten, waarmee vrachtwagens – zo lang de verkeerssituatie dat toelaat – voorrang krijgen op het overige verkeer. Zo hoeven chauffeurs minder vaak te remmen en op te trekken en besparen zij tijd, brandstof én CO2- en stikstofuitstoot.

Juist voor vervoerders in de sierteeltsector is dit aantrekkelijk, legt Robbert uit. “Zij rijden met name over N-wegen richting locaties van Royal FloraHolland, en die wegen zijn veelal uitgerust met slimme verkeerslichten.”

Een goed voorbereide chauffeur draagt bij aan verkeersveiligheid
Maar Connected Transport biedt meer dan alleen kunnen doorrijden bij verkeerslichten. Ook de verkeersveiligheid is erbij gebaat. “Chauffeurs krijgen op hun boordcomputer meldingen over bijvoorbeeld files, ongevallen, een stilstaand voertuig, een rood kruis of een naderende ambulance. Deze meldingen krijgen zij binnen via een icoon of spraakbericht. Zo kunnen chauffeurs zich focussen op het verkeer en kunnen ze zich tijdig voorbereiden op situaties op de weg.”

Connected Transport gaat om vrachtwagens die verbonden zijn met internet. Om het systeem goed te laten werken moet de IT-leverancier van de boordcomputer data – bijvoorbeeld over de positie van de vrachtwagen – delen met andere partijen in de keten, maar ook met de infrastructuur onder beheer van wegbeheerders van provincies en gemeentes. “Wij willen deze data-uitwisseling zo optimaal mogelijk organiseren, zodat vrachttransport slimmer, efficiënter en duurzamer wordt. Het doel is de chauffeur zo goed mogelijk informeren”, vertelt Robbert, die zelf ook een dag per maand als chauffeur in het containertransport te vinden is en dus weet hoe het er in de praktijk aan toe gaat. “Ga maar na: als je zelf in de auto zit en je weet dat straks een ambulance van achter nadert, word je toch iets minder overvallen door het geluid en heb je rustig de tijd om ruimte te maken voor de hulpdienst.”

Op naar 1700 slimme verkeerslichten
Het landelijke initiatief wordt nu uitgerold in een aantal regio’s, waaronder Amsterdam Westkant met mainport Schiphol en Royal FloraHolland Aalsmeer, Noord-Brabant en Limburg, Zeeland en Zuid-Holland met onder andere Royal FloraHolland locaties Naaldwijk en Rijnsburg en natuurlijk de havens van Rotterdam. Het gaat vooral om de gebieden waar veel vrachttransport plaatsvindt.

Op dit moment zijn er ongeveer 1300 slimme verkeerslichten in Nederland. Er zijn al afspraken gemaakt om dat aantal op te schroeven naar 1700 eind 2024. Als je bedenkt dat ons land in totaal zo’n 5000 verkeerslichten telt, dan is al best een substantieel deel slim. “Per gemeente verschilt nog wel in welke mate vrachtverkeer voorrang krijgt. Natuurlijk krijgen hulpdiensten overal de hoogste prioriteit, maar daaronder zien we verschillen. In Utrecht zie je bijvoorbeeld dat juist fietsers prioriteit krijgen. Als Rijk hebben we daar niet zoveel over te zeggen, dat is de couleur locale en mogen de wegbeheerders van gemeentes en provincies zelf invullen.”

Nederland voorop in Europa
Wereldwijd wordt op meerdere plekken gewerkt aan Smart Mobility – een soort overkoepelende term voor slimme oplossingen in mobiliteit – onder meer in de VS, Japan en Singapore. “In Europa mogen we wel stellen dat Nederland voorop loopt”, aldus de expert. “Er is geen land met zoveel slimme verkeerslichten. Vooral Duitsland en België kijken naar ons. Je hoopt natuurlijk dat deze ontwikkeling zich als een olievlek over Europa verspreidt.”

Stimuleringsvergoeding
Sinds ongeveer een half jaar kunnen transporteurs de Connected Transport-diensten op de boordcomputer gebruiken. Hiervoor zijn vanuit Amsterdam Logistics en SmartwayZ.NL stimuleringsregelingen beschikbaar. Het gaat om een eenmalige compensatie van 70 euro per vrachtwagen, zodat transporteurs de diensten laagdrempelig en tegen beperkte kosten kunnen proberen.

De eerste resultaten zijn positief. Robbert: “Er zijn nog wel kinderziektes en hordes te nemen, maar steeds meer partijen in de keten adopteren de diensten; het komt echt uit de niche vandaan. Wat het nu met name leuk maakt, is dat we eerst vooral met de technische voorbereiding bezig waren, maar dat er nu opgeschaald gaat worden.”

“Er is schaal nodig om de Connected Transport-diensten goedkoper te maken. Uiteindelijk wil je dat dit zonder stimuleringsvergoeding kan opereren. De markt moet in beweging komen en dan kan het hard gaan. Nu zijn we op een punt beland waarop de eerste prijszetting ontstaat: wat mag iets per maand kosten? Als Rijk bemoei je je niet met prijsonderhandelingen tussen private partijen, maar mijn verwachting is dat de dienst rond de 5 euro per maand per voertuig zal kosten. Als je bedenkt dat optrekken zo een halve liter diesel kost, dat een chauffeur zijn wagen meer kan laten uitrollen, remmen minder zullen slijten én dat de chauffeur minder wachttijd heeft, dan is de return on investment zeker interessant.”

Doe ook mee
Juist voor vervoerders in de sierteeltsector is Connected Transport aantrekkelijk, stelt de expert. “Meedoen met testen, waarbij stimuleringsregelingen de kosten drukken, is een laagdrempelige manier om zelf te ervaren hoeveel tijd en brandstof je kunt besparen en wat het doet voor het comfort en de veiligheid van de chauffeur. Dit geldt met name voor vrachtwagens die op N-wegen tussen het Westland en Aalsmeer pendelen.”

Aanmeldingen zijn nog altijd welkom. Ben je vervoerder en heb je interesse? Klik hier voor stimuleringsregeling van Amsterdam Logistics (voor de regio Amsterdam Westkant) en klik hier voor meer informatie en aanmelden voor de stimuleringsregeling van SmartwayZ.nl.

Bron: Royal Flora Holland
Bron foto: Image by fanjianhua