De organisaties uit de sierteeltketen stuurden gezamenlijk een brief aan minister Schouten van LNV met een oproep voor een Noodfonds. We stevenen af op een, in het meest gunstige geval, schade van 2,2 miljard euro. Lees hier meer over in het persbericht.

Ook in de voedingstuinbouwketen loopt het aantal problemen en ook de schade snel op. Deze bedrijven hebben ook aanvullende maatregelen nodig. Voor deze keten wordt momenteel de laatste hand gelegd aan een Noodfonds en de uitwerking van aanvullende steunmaatregelen.

Welke stappen kunnen er genomen worden?

• Schaderegistratie:Neem vanaf het begin de schade goed op door dit te documenteren. Op de website van Greenports Nederland is een uniform schadeformulier te vinden voor schaderegistratie.
• Proces Borgstellingsfonds:
  De crisisorganisatie deed navraag naar het proces ‘achter’ het Borgstellingsfonds.
  Er is een regeling en aanvraagprocedure voor een noodkrediet/overbruggingsfinanciering voor werkkapitaal. Voor de primaire agrarische sectoren is er het Borgstellingsfonds voor de landbouw (BL-C) en voor bedrijven verderop in de keten is dit de BMKB-C. In alle gevallen is de bank het loket voor de ondernemer.
• Green Lanes:
  De Green Lanes moet het vervoer van essentiële producten en arbeidsmigranten soepel laten verlopen. De crisisorganisatie ontvangt signalen dat er grensproblemen zijn. Dit kan mede komen doordat het EU besluit een advies is, waar niet alle landen hetzelfde mee omgaan.
  De crisisorganisatie speelt de problemen door naar de overheid om zo via diplomatieke wegen de blokkades weg te nemen.
  De verruimde rij- en rusttijdregeling moet eraan bijdragen dat het transport voorspoediger verloopt.
• Cruciale beroepen:
  De crisisorganisatie heeft bij het ministerie van LNV de functies in de tuinbouwketen aangedragen als cruciaal beroep.
• Beschikbaarbeid arbeidskrachten:
  Zowel ondernemers als arbeidsmigranten zitten vol vragen rondom arbeid in Coronatijd.
  De Taskforce Arbeid van de crisisorganisatie werkt nauw samen met de Taskforce Arbeid van LTO bij het inventariseren van de knelpunten en het creëren van oplossingen.
  Vraag en aanbod worden op bijvoorbeeld www.werkenindelandentuinbouw.nl aan elkaar gekoppeld.
• Registratie arbeidsmigranten RNI-kantoren:
  LTO Nederland heeft contact gehad met het ministerie van Binnenlandse Zaken over de registratie van arbeidsmigranten bij de RNI-kantoren. Het ministerie geeft aan dat BSN-uitgifte een vitaal proces is en dat de land- en tuinbouw een vitale sector is waarvoor BSN-nummers moeten kunnen worden uitgegeven (en ook met voorrang/spoed). Als er problemen zijn bij de RNI-kantoren, dan is dat via LTO door te geven. Zij kunnen direct met het ministerie schakelen om met de RNI-kantoren problemen op te lossen. Op de site van de Werkgeverslijn staat meer informatie.
• Platform Zorg om boer en tuinder:
  Platform Zorg om boer en tuinder biedt onder normale omstandigheden een luisterend oor aan ondernemers in de primaire landbouw. Dit platform is nu beschikbaar voor alle ondernemers uit de tuinbouwketen. De vrijwilligers van ZOBT zijn goed bekend met of komen uit de agrarische sector. Ze beschikken over ruime ervaringsdeskundigheid met crisissituaties. Kijk voor meer informatie op de site van Zorg om boer en tuinder.
• Vlog Jaap Bond:
  Jaap Bond, voorzitter Regiegroep coronacrisistuinbouw, vlogt met enige regelmaat over de stand van zaken (inzet en resultaten) rondom de crisisorganisatie.
  De eerste edities zijn hier te vinden:
  • Vlog #1
  • Vlog #2.

Bron: Greenports Nederland.

Bij ondernemers is grote behoefte aan deugdelijke, uniforme en praktische schaderegistratie. Het uniforme formulier registratie schade is zowel voor ondernemers in de teelt als bij de handel geschikt.

Bij het formulier en de handleiding staat een ‘disclaimer’. De schaderegistratie kan plaatsvinden zonder dat er op dit moment aanspraak valt te maken op een tegemoetkoming in die schade. “We zijn bezig met een gedegen onderbouwde oproep aan het kabinet voor zo’n Noodfonds, eerst voor de ondernemers in de sierteeltketen en snel daarna voor de groente- en fruitketen. Er is nog geen enkele toezegging dat zo’n fonds er komt. En of en onder welke voorwaarden er straks aanspraak op is te maken”, legt Jaap Bond, voorzitter Regiegroep Coronacrisis Tuinbouw, uit.

Uniform formulier
Het advies aan ondernemers is om schade vanaf het begin van een crisis goed te documenteren. In eerste instantie geeft dat de ondernemer zelf inzicht in de impact van de crisis. Het kan in een later stadium behulpzaam zijn bij de onderbouwing van een claim, als er een regeling komt die voorziet in een tegemoetkoming in de schade, zoals bijvoorbeeld een noodfonds. Zonder bewijs is zo’n claim kansloos. De Taskforce ontwikkelde het uniforme formulier met handleiding in afstemming met de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland (RVO) en het ministerie van LNV. Er is gebruik gemaakt van kennis en ervaring uit de EHEC-crisis en de Russische boycot. Bond: “We zijn RVO en LNV erkentelijk voor hun medewerking, in het besef dat er nu geen uitgewerkt Noodfonds ligt. Het formulier is afgelopen weekend bij een diverse groep ondernemers getest. Het is met inbreng van vele partijen tot stand gekomen.”

Verspreiding
Formulier en handleiding zijn te downloaden op de website van Greenports Nederland (download hier). Vandaag gaat het via de brancheorganisaties per e-mail naar al hun leden. Ondernemers kunnen bij vragen of opmerkingen over het formulier bij hun eigen organisatie terecht, conform de instructie in de e-mail.

Coronacrisis Tuinbouw
Greenports Nederland coördineert en faciliteert voor tuinbouworganisaties de aanpak van de Coronacrisis. Hierbij inventariseren deelnemende organisaties de impact en het schadebeeld in de sector als gevolg van wereldwijde maatregelen om de Coronapandemie in te dammen. Ze werken vervolgens samen aan oplossingen voor collectieve knelpunten.

Aan het GP NL overleg Coronacrisis Tuinbouw nemen de volgende organisaties deel: Anthos, AVAG, gemeente Westland, Glastuinbouw Nederland, Greenport Holland, GroentenFruit Huis, Greenports Nederland, KAVB, LTO Nederland, ministerie van EZK & LNV, NFO, Plantum, Rabobank, Royal FloraHolland, Topsector Tuinbouw & Uitgangsmateriaal, VBN en VGB

Vraaguitval, logistieke problemen en tekort aan arbeidskrachten verstoren abrupt de cyclus van productie, handel en verkoop van vers product als bloemen, planten, groenten en fruit en zaden en jong plantgoed. De tuinbouw inventariseert welke maatregelen de sector zelf kan nemen om de eerste pijn te verzachten. Daarnaast roept de sector overheid en banken op ervoor te zorgen dat in de kern gezonde bedrijven niet het loodje leggen. Voor de komende twee maanden wordt de schade in de tuinbouw geraamd op circa 5 miljard euro.

Er is direct noodkrediet nodig van banken, om te voorkomen dat op korte termijn tuinbouwbedrijven failliet gaan. Tevens is snel herstel van het logistieke proces nodig, ook om in andere werelddelen de voedselproductie veilig te stellen. De sector werkt zelf aan een ‘arbeidspool’ om te voorkomen dat in Nederland gebrek aan arbeidskrachten bij teelt, oogst en verwerking van tuinbouwproducten de nood nóg groter en langduriger maakt. Voor de middellange termijn zal de sector aanspraak maken op het ‘Noodfonds’ dat minister Hoekstra vorige week aankondigde om de economische crisis het hoofd te bieden. “Er is begrip voor maatregelen die verspreiding van het Coronavirus indammen. Gezondheid heeft de hoogste prioriteit; ons product draagt daar juist aan bij. De productie is echter niet zo maar te stoppen. Kosten zijn gemaakt, inkomsten vallen plots weg. Het is een drama voor de ondernemers”, zegt Jaap Bond, voorzitter van het crisisteam van de tuinbouw dat bij Greenports Nederland is ondergebracht.

Verscyclus
De tuinbouw produceert en levert versproducten. Dit vergt een heel subtiel logistiek proces, dat door de Coronamaatregelen ernstig is verstoord. Versproducten zijn in Nederland nog volop te verkrijgen. Maatregelen die de luchtvaart en andere transport internationaal raken, treffen de Nederlandse tuinbouw hard. Bloemen en planten blijven in grote hoeveelheden onverkocht en worden vernietigd; prijsvorming van de totale productie ligt in de goot. Ook dreigt export van zaden en jong plantgoed te haperen; meer dan 40% van de wereldwijde groenteproductie geschiedt met Nederlandse zaden en kennis. Daarnaast bleek de afgelopen dagen dat personeel afkomstig uit Midden- en Oost-Europa naar hun thuisland terugkeert of niet naar Nederland kan komen. Er dreigt acuut tekort aan arbeidskrachten. De oogst en teelt zijn daarmee in het geding.

Gevarieerde bedrijvigheid
De tuinbouw is een gevarieerde bedrijfstak met deelsectoren die geheel eigen kenmerken hebben. De crisis heeft dan ook een heel diverse uitwerking op de (familie)bedrijven en hun medewerkers. De brancheorganisaties van de tuinbouw brengen de impact van de Coronacrisis momenteel meer in detail in beeld. Vanochtend vond in Zoetermeer een eerste overleg plaats van het crisisteam, dat als inzet heeft de impact van de Coronacrisis te beperken op deze belangrijke pijler van de Nederlandse economie. De sector kent een jaarlijkse productiewaarde van 20 miljard euro, een exportwaarde van 28 miljard euro en er werken zo’n 350.000 mensen.

Te midden van een delegatie Agrarische Jongeren Duin- en Bollenstreek (AJDB) werd afgelopen maandagavond een exploitatieovereenkomst gesloten tussen de Greenport Duin- en Bollenstreek en de Economic Board Duin- en Bollenstreek (EBDB). Deze deal houdt in dat de Businesscase ‘Flower Science Knowledge, Tourism & Brand Strategy’ officieel is gestart en dat de agrarische jongeren hiermee op constructieve ondersteuning kunnen rekenen.

Wethouder Kees van der Zwet (Gemeente Lisse) is voorzitter van de Stichting Greenport Duin- en Bollenstreek: “Ik ben zeer verheugd met dit moment en met de samenwerking die wij met de Economic Board hebben gevonden. Deze deal draagt bij aan het versterken van de economische prestaties van de regio Duin- en Bollenstreek. Onze regio kenmerkt zich door een hoog woon- en leefklimaat met een hoog percentage gezonde en gelukkige inwoners. Belangrijke factor hierin is de openheid van het buitengebied. De aanwezigheid van de agrarische sector waarborgt die openheid. Daarom staat in deze deal de ondersteuning van deze sector, het behouden, versterken en toekomstbestendig maken hiervan, centraal. Met deze middelen stimuleren wij bijvoorbeeld de innovatiekracht en creativiteit van de nieuwe generatie. De jongeren bepalen immers de toekomst . Samen met hen wordt stevig ingezet op onderwerpen als duurzaamheid, onderwijs en toerisme.”

 “Ook wij zijn blij met deze overeenkomst. Het draagt bij aan het behoud en de ontwikkeling van bollenteelt in de Bollenstreek”, zegt Mark Hulsebosch (Firma J.G.J. Hulsebosch), voorzitter van de AJDB. “Twee jaar geleden hebben wij met een aantal jongeren de AJDB opgericht. Inmiddels tellen we 80 leden. Met elkaar bespreken we samenwerkingen, kansen en uiteraard ook de bedreigingen die op ons afkomen. De bollensector staat helaas op een aantal punten onder druk. Zo is er bijvoorbeeld veel onwetendheid over hoe wij ons als sector ontwikkelen. Binnen de AJDB is er een werkgroep actief die zich bezighoudt met de positionering van bollenteelt met onderwerpen als imago, onderwijs en ruimte. Wij willen bijvoorbeeld aan inwoners van de streek laten zien hoe innovatief, duurzaam en belangrijk onze sector is. Doel is een betere uitgangspositie voor de sector, zodat het in de toekomst haalbaar blijft om in deze regio bollen te telen.”

Lars Flinkerbusch, directeur van EBDB: “Het is geweldig om te zien hoe de nieuwe generatie de handschoen oppakt. Met hen gaat de Greenport Duin- en Bollenstreek de samenwerking tussen het onderwijs, onderzoeksinstellingen en het bedrijfsleven verder verbeteren. Concreet gaat deze exploitatieovereenkomst leiden naar een beter functionerend netwerk van jongeren binnen de greenport, tenminste twee nieuwe aansprekende onderzoeksprojecten, (inter)nationale uitstraling van onze greenport en een goede verbinding met toerisme.