“Door ieder jaar een samenwerking aan te gaan met een andere Greenport, belichten we steeds een ander actueel thema en laten we Nederland de volle breedte van de Nederlandse tuinbouw zien,” aldus Peter Maes, voorzitter van de Tuinbouw Ondernemersprijs. “Het tuinbouwcluster in Noord-Holland Noord is breed en gevarieerd: van zaadveredeling, vollegrondsgroenteteelt en bollenteelt, tot grootschalige glastuinbouw. Mooi dat we hier welkom zijn voor de 39e uitreiking van onze prijs.”
Jeroen Noot, directeur Greenport Noord-Holland Noord: “Ik ben trots op deze samenwerking met de Tuinbouw Ondernemersprijs. Als medeorganisator van de Themaprijs dit jaar, zetten we de spotlight op smart farming, energie en water, thema’s die kenmerkend zijn voor de tuinbouw in regio Noord-Holland Noord. Met de Themaprijs laten we zien welke baanbrekende en duurzame innovaties de Nederlandse tuinbouw kent op dit vlak.”
Start inschrijving: 10 oktober
Voor zowel de Tuinbouw Ondernemersprijs als de Themaprijs geldt dat kandidaten uit heel Nederland zich tussen 10 oktober en 20 november 2024 kunnen aanmelden via tuinbouwondernemersprijs.nl. Ook kunnen kandidaten voorgedragen worden door derden.
De winnaars worden op het jaarlijkse evenement van de Tuinbouw Ondernemersprijs bekend gemaakt, dat de aankomende editie plaatsvindt op 12 maart 2025 op een inspirerende locatie in Greenport Noord-Holland Noord. Meer informatie vindt je op tuinbouwondernemersprijs.nl.
De Tuinbouw Battle richt zich op de groepen 7 en 8 van de basisschool en duurt gemiddeld vier weken per ronde. Zij krijgen een online lesprogramma en hun eigen mobiele teeltkar waarop ze hun tulpenbollen verzorgen om de tulpen vervolgens te plukken en te verkopen. De leerlingen worden uitgedaagd zelf tulpen te telen, te verkopen en daarmee geld te verdienen voor een aankoop voor de klas, zoals een spel of iets om mee buiten te spelen. Weggeven mag natuurlijk ook, of de opbrengsten gebruiken voor een goed doel.
Startmomenten 2024-2025
In het najaar van 2024 en voorjaar van 2025 zijn drie startmomenten gepland: 11 november, 6 januari en 3 maart. Opgeven kan via communicatie@greenportdb.nl.
Experts uit de sector
Als onderdeel van het project begeleiden experts uit de sector de klas en delen zij hun kennis om de leerlingen te enthousiasmeren voor het sierteeltcluster. Een bedrijfsbezoek bij de telers hoort ook bij het programma. Vanuit Greenport Duin- en Bollenstreek regelen wij dit graag voor jullie.
Als leraar/lerares krijg je een online lespakket (inclusief lerarenhandleiding) gericht op bloei van bollen en educatieve filmpjes om leerlingen gedurende de lesweek te helpen met het kweken van de bollen. Onze vrijwilligers ondersteunen door wekelijks langs te komen en aansluitend op het lesmateriaal extra informatie te geven en vragen te beantwoorden.
Gratis project
Zowel de mobiele teeltinstallatie als het lespakket en de bollen worden tijdens de battle kosteloos ter beschikking gesteld door Greenport Duin- en Bollenstreek en haar partners in het project. Ons projectteam ontzorgt: wij halen en brengen de materialen, plannen het bedrijfsbezoek bij een kweker in de buurt of het bezoek van de expert voor een gastles.
Daarnaast zijn een museumbezoek aan Museum de Zwarte Tulp in Lisse, het NK Tulpen keuren (met als prijs een wildcard en deelname aan het echte NK in Keukenhof) en ook de Onderwijsochtend (bekijk hier de aftermovie) onderdeel van de Tuinbouw Battle.
Tijdsinvestering
De Tuinbouw Battle is goed te implementeren als onderdeel van het lespakket. Met onderdelen als rekenen en taal (schrijven van een verkoopplan en verslag, het verkopen van de tulpen), creativiteit (hoe verkopen we de tulpen, wat voor verpakkingsmateriaal gaan we maken), samenwerken en overleggen (waar gebruiken we het opgehaalde geld voor) pakt deze battle verschillende elementen aan die de leerlingen verder kunnen ontwikkelen.
Meer informatie of meedoen?
Heb je vragen over de Tuinbouw Battle of wil je je aanmelden? Neem dan contact op met Eva van der Kwast via communicatie@greenportdb.nl of 06- 51 88 58 81.
De Tuinbouw Battle is een project van Greenport Aalsmeer. De Tuinbouw Battle wordt financieel mede mogelijk gemaakt dankzij bijdragen van Yuverta mbo, Bosman Van Zaal, Container Centrale, Economic Board Duin- en Bollenstreek, Rabobank, Stimuflori en Greenport Duin- en Bollenstreek.
De minister opende het congres met een sterk betoog dat de Nederlandse land- en tuinbouw een voorbeeld is voor de hele wereld. De minister zei ook dat voedselzekerheid en innovatie centraal staan bij deze regering en stak de aanwezigen een hart onder de riem: “Jullie hebben als tuinbouwcluster de wereld veel te bieden en ik ben er trots op dat ik de tuinbouw mag vertegenwoordigen”. Daarnaast zoomde onze minister ook in op de wens naar meer bedrijfsgericht beleid. Beleid dat opgebouwd wordt vanuit ondernemersperspectieven.
Key note spreker André van Troost, CEO bij Lely, de grootste robotmaker van Nederland nam ons mee in de verschillende fases van innovatie. “De grote les van innovatie: heb geduld. Vanuit de ontwikkelingen bij Lely blijkt dat het jaren kan duren voordat de toepassing van robots écht op gang komt.” Hij benadrukte ook dat robotisering veel extra kansen biedt door de schat aan data die hierbij vrijkomt, wat kan leiden tot meer efficiëntie voor de bedrijf-en ketenprocessen.
In de paneldiscussie na de opening spraken André van Troost, Berend de Klerk (Plense Technology), Indy Bernoster (Gibbs Analytics), Lotte van Rijn (Certhon) en Adri Bom-Lemstra (Greenports Nederland) met elkaar en met de zaal aan de hand van stellingen over de noodzaak, motivatie en snelheid van verdere automatisering en de haken en ogen daarbij. In de workshops na de pauze werden de thema’s verder uitgediept. Tijdens de plenaire afsluiting en terugblik op de workshops kwam het samenwerken in de sector met de diverse partijen om te kunnen versnellen als afdronk sterk naar boven. Evenals de grote behoefte naar meer aansluiting met de jongere generatie.
Digitaal Inspiratieboek Robotisering en Automatisering
Hoe maak je het zware, repeterende werk in de tuinbouw lichter, beter en sneller? En hoe blijven we in de toekomst ook een interessante werkgever, met minder handwerk en meer inspirerende banen? De innovatiekracht in de tuinbouw op dit vlak is sterk. En dit willen we voor het voetlicht brengen. Tijdens het congres is een digitaal inspiratieboek over automatisering en robotisering in de hightech tuinbouw met een gezamenlijke druk op een rode knop gelanceerd door Adri Bom-Lemstra en de minister. www.hightech-tuinbouw.nl
Voorop blijven
Door te veel regels, voorschriften en belastingdruk worden bedrijven ontmoedigd om te blijven investeren. Hierdoor is het ondernemersklimaat de afgelopen jaren behoorlijk gedaald. Gelukkig zet het kabinet in op een programma om het ondernemersklimaat weer te versterken, zoals aangekondigd tijdens Prinsjesdag.
Ik ben blij dat dit kabinet inzet op innovaties. De technologische voorsprong vasthouden voor het Nederlandse tuinbouwcluster wordt zowel door de EU als door Nederland hierdoor mogelijk nog beter gefaciliteerd. Ik was de afgelopen dagen op een glastuinbouw-conferentie in Polen en dan gaan sommige zaken toch een beetje duizelen. De meeste bedrijven stoken nog op steenkool en er is geen plan voor een energietransitie voorhanden. Arbeid is schaars terwijl de economie het afgelopen decennium met bijna 5 % per jaar is gegroeid. Productiearbeid wordt ingevlogen vanuit de Filipijnen en blijft daardoor relatief goedkoop. De welvaart is enorm gegroeid en dat zie je terug in de resultaten van veel bedrijven.
De Poolse kwekers kijken inmiddels met veel interesse naar de Nederlandse tuinbouw en zetten graag Nederlandse toeleveringsbedrijven in. Ook dat is een route om te verduurzamen. De EU stelt met haar Greendeal nog steeds de koers vast en dat geeft veel kansen voor Nederlandse bedrijven om de Europese tuinbouw te verduurzamen en te verbeteren. Ik zie hier samen met ons netwerk een mooie rol voor Nederland als gidsland. Voorwaarde voor die positie is wel een sterke productietak en continue kennisontwikkeling. Samenwerking en innovatie vormen de basis.
Hoe werkt de tuinbouw van morgen? Deze vraag houdt ons allen bezig. Het nationaal tuinbouwcongres van afgelopen woensdag 2 oktober stond volledig in dit teken.
Wat is de toekomst van de bollenteelt en de land- en tuinbouw als geheel in de regio Duin- en Bollenstreek?
Berend Potjer: “Een Duin- en Bollenstreek zonder kleurrijke bollenvelden in het voorjaar is bijna niet voor te stellen, het heet niet voor niets de Duin- en Bollenstreek. De bollenteelt is belangrijk voor de regio, vanuit de hele wereld komen mensen naar Zuid-Holland om te genieten van de bloeiende velden. De licence to operate staat ter discussie en de druk op het gebied is groot. We moeten slim omgaan met de beperkte ruimte en de sector moet haar licence to operate behouden door bij te dragen aan een goede balans tussen natuur, water en bodem. Duurzame teelt zonder chemicaliën helpt om deze balans te behouden en draagt bij aan economische groei. De provincie werkt daar graag aan mee.”
Kwekers van bloemen en vaste planten in de Duin- en Bollenstreek gaan samen aan de slag om hun milieu-impact te verminderen. Zij zetten momenteel in op het verbeteren van de waterkwaliteit en daarmee het behalen van de Kaderrichtlijn Water. Dit doen zij onder de titel Regiocertificering. Hoe belangrijk is het dat zij dit initiatief hebben genomen om aan de slag gaan?
Berend Potjer: “Het getuigt van visie en daadkracht dat de markt zelf het initiatief heeft genomen voor Regiocertificering. Ondernemers werken hierbij gezamenlijk aan maatschappelijke doelen zoals het verbeteren van de waterkwaliteit en het terugdringen van emissies. Ik zie dan ook uit naar de uitkomsten van de eerste jaarrapportage. Het is begrijpelijk dat de sector een appèl heeft gedaan aan de overheid om deze ontwikkeling te ondersteunen.”
Het Rijk is gestopt met het Nationaal Programma Landelijk Gebied. GS hebben afgesproken om de provinciale aanpak (het Zuid-Hollands Programma Landelijk Gebied oftewel ZH-PLG) voort te zetten vanuit de gegroeide samenwerking in de gebieden. Wat is in uw ogen nodig om vanuit deze samenwerking te komen tot voortgang in de verduurzaming van de agrarische bedrijven?
Berend Potjer: “Met het stopzetten van het NPLG door het Rijk zijn de problemen niet verdwenen. De doelen op het gebied van natuur, landbouw, water, stikstof en klimaat veranderen niet en het kabinet onderkent dat ook. We moeten allemaal een bijdrage leveren aan het realiseren van die water-, klimaat- en natuurdoelstellingen. Samen met onze inwoners, bedrijven en overheden uit het gebied willen we ons hiervoor blijven inzetten. Dat doen we door de samenwerking in de gebieden voort te zetten, door concrete projecten uit het Maatregelenpakket uit te voeren en door kennisopbouw en leerervaringen mogelijk te maken. Juist dit soort lerende processen zijn hiervoor essentieel. Samen met Living Lab B7 onderzoeken we bijvoorbeeld hoe de Bollenstreek stappen kan zetten in biodiversiteitsherstel. Zo kunnen we bijvoorbeeld unieke bollenvogels als de gele kwikstaat en veldleeuwerik behouden voor het gebied.”
Heeft u een tip voor de kwekers die aan de slag gaan met Regiocertificering? Heeft u een tip voor de betrokken overheden die aan de slag gaan met Regiocertificering?
Berend Potjer: “Toon lef, ga aan de slag en leer van je collega’s! Door het delen van ervaringen met collega’s helpen jullie elkaar naar een hoger kwaliteitsniveau. Ook de provincie heeft veel ervaring met lerend werken. Weet ons te vinden als je ervaring uit wil wisselen of tegen dingen aanloopt. De collectieve inzet van de ondernemers, de steun van betrokken overheden en een toenemende vraag naar gecertificeerde bollen vormen samen de basis voor een duurzame toekomst van de sector.”
Vragen aan gedeputeerde Meindert Stolk
Hoe kijkt u naar de sierteelt en de gehele landbouw in de regio Duin- en Bollenstreek?
Meindert Stolk: “Ik ken de bollensector als een sterke innovatieve sector, die nu ook weer vooroploopt met de inzet van bijvoorbeeld robots en weerbare teelten. Dat ze de toekomst met vertrouwen tegemoetzien, blijkt uit de geïnitieerde samenwerking in de regiocertificering, dat is een nieuwe coöperatieve aanpak van lastige vraagstukken.”
Voor welke maatschappelijke én regionale doelen is innovatie volgens u van belang voor de sierteelt en andere landbouwsectoren in de Duin- en Bollenstreek?
Meindert Stolk: “Het is vooral belangrijk om samen aan de slag te gaan met nieuwe duurzame verdienmodellen. Dus inzetten op teelten en melkveehouderij met behoud van een schoon milieu en behoud van een sterk verdienmodel. Ook de inzet van internationale medewerkers en het zorgen voor goede arbeidsomstandigheden zijn actuele vraagstukken. De uitdaging is om mooie producten te blijven leveren op een duurzame manier, met behoud van inkomen. Daar moeten we samen mee aan de slag als ondernemers, provincie en andere partijen.”
Welke vorm(en) van ondersteuning kunt u bieden aan kwekers en andere agrarische ondernemers te helpen als zij verduurzamen?
Heeft u een tip voor de kwekers die aan de slag gaan met Regiocertificering? Heeft u een tip voor de betrokken overheden die aan de slag gaan met Regiocertificering?
Meindert Stolk: “Regiocertificering is een voorbeeld voor de aanpak in de hele grondgebonden land- en tuinbouw. Je kan het ook zien als een vervolg op Kringloopcertificaten in Midden-Delfland. Agrarisch ondernemers die het initiatief nemen voor een aanpak en een perspectief voor individuele bedrijven én voor het gebied. Het zou fantastisch zijn als deze vorm van samenwerking bredere navolging krijgt. Ga op bezoek bij de ondernemers in Midden-Delfland, zij hebben al 15 jaar ervaring met KPI-doelsturing in de praktijk!”
Afgelopen voorjaar is het eerste teeltseizoen op het Demoveld Bollenstreek geweest. Hierbij zijn twee soorten tulpen geteeld. Buiten dat er ervaring is opgedaan met het telen op een natuurinclusieve en extensieve wijze, is ook de biodiversiteit gemeten. De komende jaren zal dit ook gebeuren, om zo uiteindelijk een beeld te krijgen welke biodiversiteit je kan aantreffen in de bollenteelt, welke (positieve) effecten dit kan hebben op de teelt en wat natuurinclusieve maatregelen doen met de opbrengst op het perceel.
De grootste les van het eerste seizoen bollenteelt op het Demoveld is dat je het lef moet hebben om het anders te doen en dat het heel veel tijd kost alle gevangen insecten te determineren. Maar daarnaast is het een mooi resultaat dat onder andere weergeeft dat er:
Op de natuurinclusieve zijde een significant hoger aantal kruipende insecten is gevonden;
In en langs de bloemenstrook hogere aantallen kruipende en vliegende insecten tot bepaalde afstand zijn gevonden;
Houtvezel en een dikkere strolaag positief zijn ervaren: de onkruiddruk bleef binnen de perken;
Geen schadelijke aaltjes zijn aangetroffen.
Blijf het Demoveld volgen voor meer inzichten de komende jaren! Lees meer >>>
Kennisplatform Duurzame Bollenstreek (Fieldlab)
Projecten zoals het Demoveld Bollenstreek bieden perspectief voor bollentelers en agrariërs om nieuwe praktijken met elkaar te testen. Om hier in de toekomst meer agrariërs de ruimte voor te geven zijn we de afgelopen maanden hard aan het werk om tot een ontwerpplan voor een experimenteerlocatie te komen. Dit betekent dat initiatieven zoals het Demoveld, kunnen groeien in de Duin- en Bollenstreek en dat er ook een grote focus ligt om samen het beter te doen en de kennis ook met elkaar te kunnen delen om de Bollenstreek een bloeiende regio te houden.
Momenteel proberen we al een project gefinancierd te krijgen om een begin te maken voor een kennisplatform. Hierin kan kennis uitgewisseld worden, praktijkproeven opgestart en geleerd worden vanuit doelsturing. Dit alles wordt gecoördineerd door een projectleider. Het ontwerpplan zal eind van dit jaar af zijn en worden ingediend als subsidie. Mocht je aan willen sluiten, op de hoogte gehouden willen worden of een initiatief hebben wat bij een experimenteerlocatie past, laat dat weten via communicatie@greenportdb.nl. We komen graag met je in contact!
