Hoe circulair is de tuinbouw? Gaat het deze sector lukken om de hele keten van productie, handel tot aan de consument toe ingrijpend te verduurzamen en heeft de coronacrisis dit een extra impuls gegeven? Dat was het thema van het Nationaal Tuinbouwcongres in Baarn. Adri Bom-Lemstra, voorzitter van Greenports Nederland, opende het congres. Zij gaf aan dat de sector veel meer aan de buitenwereld moet vertellen welke mooie, duurzame en gezonde producten deze keten maakt. Daarnaast benadrukte zij dat de tuinbouw nog meer samenwerking moet gaan zoeken met andere sectoren om de transitie te versnellen.
Duurzaam produceren
Daarna was het de beurt aan Volkert Engelsman, CEO Eosta, die een prikkelend betoog hield over duurzaam produceren. In zijn pleidooi ging hij onder andere in op de rol van de supermarkten. “Om duurzaam te kunnen produceren moet je ketentransparantie hebben. Alleen dan kan je met ketenpartners tot afspraken komen over eerlijke prijzen. Want hoe kan een boer groen worden als hij rood staat? Met eerlijke voeding wordt de wereldbevolking gezonder. De sector gaat nooit in één keer helemaal om, dat zullen de koplopers moeten doen. Wij steken hiermee ons nek uit en hopen zo het nieuwe normaal in beweging te zetten.”: aldus Engelsman.
Gideonsbende, sluit aan
Jan Rotmans, hoogleraar transitiekunde, is fan van de Nederlandse tuinbouw vanwege haar innovatieve karakter, echter doet zij bij lange na niet genoeg, de tuinbouw zal radicaal moeten veranderen om in te spelen op de klimaatveranderingen. “Wij hebben nog 10 jaar de tijd om ons echt aan te passen. Met een beetje anders redden we het niet. Wij zijn goed om zaken slim en efficiënter te maken, maar niet zo goed om dingen radicaal anders te gaan doen. Maar daar moeten we nu mee starten om op tijd klaar te zijn. Dit betekent voor de tuinbouw, duurzamer moeten worden en focussen op nieuwe verdienmodellen zoals het exporteren van kennis en innovatie. En zet de ramen en deuren open; ga samenwerken met frisdenkers. Haal mensen van buiten naar binnen. De tuinbouw is veel te intern gericht.” Rotmans riep het publiek op om een gideonsbende te beginnen om zo de transitie teweeg te brengen. Verbinders zijn nodig om het bestaande met het nieuwe te verbinden.
Naast de twee hoofdsprekers konden de aanwezigen deelnemen aan de workshops over biodiversiteit, groene waterstof en talentontwikkeling. Hier werden nieuwe ideeën uitgewisseld en verbindingen gemaakt.
Innovation Prize 2021
Het congres werd afgesloten met de uitreiking van de derde Topsector TU Innovation Prize. De vakjury riep InsectSense uit als winnaar. Thermeleon ging er met de publieksprijs vandoor. Juryvoorzitter Harrij Schmeitz van Topsector Tuinbouw & Uitgangsmaterialen (T&U) was onder de indruk van de inzendingen. “De Nederlandse tuinbouw heeft een flink aantal uitdagingen voor de toekomst om de stap te maken naar klimaatneutrale productie. De innovaties die we hierbij nodig hebben, komen niet alleen voort uit het ‘traditionele’ innovatie ecosysteem van de tuinbouw. Baanbrekende innovaties komen juist ook uit andere sectoren.”
De jury over de winnaar: InsectSense zet het ongelooflijk reukvermogen van echte bijen in voor de vroege detectie van plantenziekten. Deze methode is snel, nauwkeurig, kosteneffectief en niet-invasief en kan helpen om aanzienlijke economische verliezen in de land- en tuinbouwsector te voorkomen. Dit is zo baanbrekend en duurzaam dat wij de doorontwikkeling hiervan graag ondersteunen. Op deze manier maken we gebruik van de kracht van de natuur om optimaal en duurzaam te kunnen telen: the help of nature to improve nature.”
InsectSense ontving een kennisvoucher t.w.v. €25.000,- om samen met Wageningen University & Research, professoren en studenten de oplossing c.q. het concept verder uit te werken en/of knelpunten op te lossen. De winnaar ontvangt ook een StartLife wildcard van Startlife Accelerate en ontvangt een jaar lang persoonlijke begeleiding van een innovatiemakelaar van de Topsector T&U.
Startup Thermeleon kreeg met een record aantal stemmen de publieksprijs. Deze startup maakt kassen energiezuiniger door de overtollige warmte strategisch te hergebruiken tijdens de dag- en nachtcyclus, waardoor de CO2-uitstoot en energiekosten voor telers worden verminderd. Thermeleon heeft een geldprijs van € 1.500,- gewonnen en een HortiTech Startup Membership van 6 maanden met toegang tot netwerk, kennis en faciliteiten van innovatieplatform HortiHeroes en World Horti Center.
