Met het jaarlijkse onderzoek monitort Tuinbranche Nederland de ambitie om minder gewasbeschermingsmiddelen in de Nederlandse sierteelt te gebruiken. De planten die in Nederland zijn gekweekt bevatten in dit onderzoek van 2024 geen middelen die wettelijk verboden zijn. De tuincentra en kwekers spraken daarnaast af in 2025 en 2026 (‘Ambitie 5.0’) nog een aantal bestrijdingsmiddelen minder toe te staan. Dat gaat een stap verder dan de wettelijke regels. Daar is nog wel aandacht en aanpassing voor nodig, waarschuwt Natuur & Milieu. Sommige middelen die nu op de planten werden aangetroffen, verbiedt de Ambitie vanaf 2025 of 2026.
Voor het onderzoek werden negentig planten uit acht verschillende tuincentra (van GroenRijk, Hornbach, Intratuin, Praxis, Ranzijn tot Welkoop), afkomstig van verschillende kwekers, onderzocht. De onderzoekers keken naar veel verkochte planten zoals lavendel, rododendron, de anjer, en campanula en naar perkgoed zoals petunia en niet-biologische kruiden in pot zoals peterselie, bieslook en basilicum. De planten zijn getest op 750 verschillende bestrijdingsmiddelen.
Onderzoek
Planten van Nederlandse bodem bevatten voor het tweede jaar geen illegale middelen. In totaal werden er 44 verschillende bestrijdingsmiddelen gevonden, met een gemiddelde van bijna drie per plant. Op 19 van de planten waren helemaal geen middelen terug te vinden. Op enkele in het buitenland gekweekte planten werden net als vorig jaar nog wel illegale middelen gevonden. Het blijft bij import dus belangrijk om alert te blijven. Een aantal lavendelplanten, anjers en perkgoedplanten bevatten maar net iets minder middelen dan in de Ambitie is toegestaan.
Nieuwe ambities naar minder middelen
De betrokken tuincentra en kwekers hebben als ambitie met elkaar afgesproken dat de sector het gebruik van verschillende bestrijdingsmiddelen vrijwillig (dus bovenwettelijk) zal verbieden. De organisaties streven ook naar gebruik van meer natuurlijke vijanden, zoals roofinsecten en bijvoorbeeld meer kweek in buitenlucht, voor betere weerbaarheid. Van de bestrijdingsmiddelen die bovenwettelijk worden verboden, is bekend dat ze zeer schadelijk zijn voor bijen en andere insecten of mensen. In 2025 verbiedt ‘Ambitie 5.0’ een aantal veelgebruikte stoffen in teelten waarin die misbaar zijn. In 2026 verbiedt deze ambitie deze stoffen in alle teelten. ‘Om dit te behalen is communicatie tussen tuincentra en telers belangrijk. Daarnaast zijn telers in gesprek om van elkaar te leren hoe te kweken zonder bestrijdingsmiddelen’, aldus Berthe Brouwer, programmaleider bestrijdingsmiddelen bij Natuur & Milieu
Goed voor insecten
Natuur & Milieu steunt de ambities en moedigt alle partijen aan om stappen te blijven zetten. ‘Uiteindelijk willen we tuinplanten zonder bestrijdingsmiddelen. Dat zorgt voor een gezonde leefomgeving in en rondom de kwekerij en voor de planten en dieren in de tuin. En daar hoort bij dat we af en toe een wormpje of vliegje, of iets kleinere bloem of blad accepteren, of dat niet alle bloemensoorten bijvoorbeeld élk moment van het jaar beschikbaar zijn’, aldus Brouwer.
Wat kun je zelf doen?
Als de kwekers hun best doen, grijp dan zelf ook niet naar chemische middelen. Dat zou heel erg zonde zijn. Verdiep je in natuurlijke methodes, zoals een gevarieerde samenstelling van planten, schoffelen, gebruik van heet water of roep de hulp in van wormpjes en vogels. Koop bij voorkeur planten met een biologisch keurmerk. Inheemse planten hebben vaak minder bestrijdingsmiddelen nodig dan exotische parels, omdat ze bekend zijn met de insecten en ziektes uit ons land.
Poster biodiversiteit
Bekijk ook eens de poster ‘Aan de slag met biodiversiteit in de bollenteelt’.
Bron: Natuur & Milieu
