bollen-bloemen-innovatie7

Herkomst dinoterb? ’Niet uit de bollen’

De sinds 1998 verboden stof dinoterb is volgens hoogheemraad Jos Beemsterboer van Hoogheemraadschap Hollands Noorderkwartier in 2022 op één plaats gevonden, maar inmiddels duikt de stof uit een herbicide op in verschillende watergangen in Noord-Holland. HHNK gaat uitzoeken waar de stof vandaan komt, maar wijst nadrukkelijk niet naar de bollenteelt. „Er is nu geen enkele reden om aan te nemen dat die sector de bron is”, zei hij donderdag 14 maart tijdens het Nationaal Bloembollen Congres in Keukenhof.
herkomst-dinoterb-niet-uit-bollen-greenport

Aanvankelijk werd de stof gevonden in de West-Friese polder De Drieban. Omdat er veel bollenteelt te vinden is, werd de sector als de mogelijke veroorzaker gezien door de milieu-activist Johan Vollenbroek en zijn Mobilisation for the Environment (MOB). Nu blijkt dat de werkzame stof uit herbiciden voor de akkerbouw en vollegrondsgroenteelt als Herbogil, Tolkan en DM88 op meer plaatsen wordt gevonden. Onder meer in natuurgebied Het Zwanenwater bij Callantsoog en in het water van De Zaan is dinoterb gevonden, maar de hoogste concentraties zijn rond Julianadorp gemeten. 

Ondanks dat bij het Ctgb onbekend is of het middel ooit in de bollenteelt is toegelaten, wordt de sector door de geografische vindplaatsen als veroorzaker gezien. Dinoterb is niet opgenomen in de stoffen die vallen onder de Kaderrichtlijn Water (KRW) en is ook geen onderdeel van de landelijke stoffenlijst van het Landelijk Meetnet Gewasbeschermingsmiddelen Land- en Tuinbouw, meldt HHNK op de website. 

’Je spuit je bollen dood’

Navraag bij het schap leert dat eventueel onderzoek uit 2014 nog onbekend is. In januari van dat jaar werd de stof ook gevonden en akkerbouwteeltadviseur Piet Groen van CAV Agrotheek gaf toen al aan dat het middel niet aan de bollen is geleverd. Hij zit inmiddels 41 jaar in het vak en zegt opnieuw: „Ook toen het nog wel was toegelaten werd het in de bollen niet gebruikt, want je spuit je bollen er mee dood. Het is echt onzin te suggereren dat bollenkwekers het gebruiken. Het is tot 1998 in graszaad en aardappel gebruikt om bijvoorbeeld kamille te bestrijden, maar ook daar wordt het sinds het verbod niet meer gebruikt. Er zijn bovendien betere middelen.” 

Drugs

Voorzitter Jaap Bond van de KAVB acht de kans klein dat het om illegaal gebruik gaat, omdat het middel al lang niet meer wordt verkocht, omdat er volgens hem prima legale alternatieven zijn en omdat het opeens op zoveel plaatsen wordt gevonden. De Stichting Agrifacts, die verkeerde veronderstellingen rond de agrarische sector bestrijdt, meldt op voorheen twitter dat de stof in 2022 opeens op 33 plekken is gevonden, terwijl er eerder dat jaar niets aan de hand leek. CAV Agrotheek, de KAVB en het CDA denken aan drugsafval, maar die lozingen zijn nooit op de stof onderzocht.

Zolang er geen onderzoek naar de herkomst is afgerond, wordt druk gespeculeerd over de herkomst. Het zou om uitspoeling gaan van gebruik van lang geleden. Dat verklaart de vondst in Het Zwanenwater weer niet, omdat het waterpeil daar hoger ligt. Tenzij het met kwelwater of stuifzand mee is gekomen. Voor milieu-organisaties MOB en Natuurmonumenten voedt het de theorie dat de stof via de lucht wordt verspreid. HHNK neemt de komende maanden om het uit te zoeken. In de gemeente Teylingen suggereert GroenLinks ondertussen dat ’de kans groot is’ dat het ook hier in het water zit. Hoogheemraadschap Rijnland vindt de stof niet, maar geeft ook aan er niet op te controleren. In de regionale bestrijdingsmiddelenatlas van gevonden stoffen is het middel dan ook niet terug te vinden in en om Teylingen. 

Herkomst dinoterb? ’Niet uit de bollen’