Op de agrarische meetpunten in het bollengebied zijn 14 normoverschrijdingen gemeten in 2023 van de jaargemiddelde overschrijdingen én de maximaal aanvaardbare concentratie (MAC). Dit is het laagste sinds 2014 dat het meetnet actief is. De mate van normoverschrijding (hoe vaak de concentratie boven de norm ligt) was ook lager dan in de voorgaande jaren. Voor 2023 is dit goed nieuws.

Voorkomen dat middelen verboden worden

In de eerste drie maanden van 2024 zijn er echter al net zoveel normoverschrijdingen gemeten als in heel 2023. Dat betekent dat bij de toepassing van middelen te hoge concentraties in de sloten terechtkomen. Het is belangrijk dat het aantal normoverschrijdingen daalt in verband met de waterkwaliteit maar ook om te voorkomen dat middelen verboden worden en daarmee voor het behoud van een effectief middelenpakket voor agrariërs. Agrariërs die willen investeren in hun onderneming kunnen advies inwinnen via het Landbouwportaal Rijnland. Daarnaast zijn er subsidies beschikbaar voor maatregelen die bijdragen aan een betere waterkwaliteit.

Onkruidbestrijders en dompelmiddelen de grootste probleemstoffen in 2023

Pendimethalin (Stomp en Wing P) zorgde in 2023, net zoals in de voorgaande jaren, het vaakst voor een normoverschrijding. Hierbij waren de concentraties regelmatig boven de MAC-norm. Concentraties boven de MAC hebben direct een negatief effect op het waterleven. Deze stof komt voornamelijk in het water tijdens het spuiten en door afspoeling na hevige regenval na het spuiten. Deze afspoeling kan zelfs enige weken na toepassing nog normoverschrijdingen veroorzaken. Om normoverschrijdingen tegen te gaan wordt momenteel een pilot uitgevoerd in samenwerking met enkele bollentelers uit de Hogeveensepolder en Delphy. Hierbij wordt onderzocht hoe de normoverschrijdingen tegengegaan kunnen worden.

Ook stoffen die worden gebruikt in de bolontsmetting, zijn boven normen gemeten. Het gaat om de toegelaten middelen pyraclostrobin (Securo en Signum) en azoxystrobin (Amistar). Mogelijk ontstaan er emissies tijdens het bolontsmetten of door uit/afspoeling van de bol. Deze normoverschrijdingen zijn waargenomen in het najaar.

Ook carbendazim was nog normoverschrijdend aanwezig. Dit is een afbraakproduct van thiofanaat-methyl, dat geen toelating meer heeft. Deze normoverschrijdingen komen waarschijnlijk door nalevering uit de bodem en de verwachting is dat deze in de loop van de tijd verdwijnen.

Geen probleemstoffen in instromend water

In het zuiden van het bollengebied, waar het water in de Haarlemmertrekvaart het bollengebied instroomt, is een meetlocatie waar in 2024 ook enkele keren gewasbeschermingsmiddelen zijn gemeten. De bovengenoemde probleemstoffen zijn hier niet of in veel lagere concentraties waargenomen dan in het bollengebied.

Schoon water voor een gezond imago

Schoon en gezond water is belangrijk voor iedereen. Niet alleen voor mens, plant en dier maar ook voor de economie en het imago van de agrarische sector. Rijnland werkt in verschillende projecten met agrariërs samen om de normoverschrijdingen te verminderen.

Regiocertificering; aan de slag met waterkwaliteit

Vanuit het project Regiocertificering gaan in mei 2024 een aantal telers aan de slag met de doelen vanuit het ZH-PLG, waaronder het verbeteren van de waterkwaliteit. Door individuele adviezen en doelgerichte maatregelen vanuit Regiocertificering kunnen eventuele overschrijdingen worden teruggedrongen en daarmee verbetert de waterkwaliteit.

Bron: Rijnland